تحقیق آناتومی کلیه فایل ورد 110 صفحه

تحقیق آناتومی کلیه  فایل ورد 110 صفحه

1آناتومی کلیه

کلیه ها اعضای لوبیایی شکلند که دو عدد و به رنگ قرمز مایل به قهوه ای بوده و مسئولیت تولید و دفع ادرار را به عهده دارند.

کلیه حیوانات مختلف دارای اشکال گونانونی می باشد ، مثلاً در گاو به شکل لوبوله[1] و در اسب کلیه سمت راست به شکل قلب[2] می باشد.

کلیه سمت راست کمی جلوتر از کلیه چپ بوده و موقعیت آن در حیوانات مختلف به شرح زیر می باشد()

جدول : موقعیت کلیه ها در حیوانات مختلف نسبت به مهره های سینه و کمری

T=مهره های سینه [3]                                                                  L= مهره های کمری[4]

موقعیت کلیه ها بطور کلی در گربه نسبت به سگ کمی خلفی تر[5] بوده و همچنین کلیه ها کمی گردتر و از لحاظ رنگ کمی روشن ترند و همچنین دارای وریدهای

ستاره ای[6] بیشتری می باشند .()

کلیه ها دارای دو لبه[7] و دوسطح[8] می باشند :لبه داخلی مقعر بوده و لبه خارجی محدب می باشد

لبه داخلی دارای بخشی بنام ناف[9] می باشد که محل ورود عروق و اعصاب به کلیه ها و همچنین محل خروج ادرار توسط حالب[10] می باشد.هر دو کلیه در بخش خارج صفافی قرار داشته و در زیر عضلات کمری واقع  می گردند. کلیه ها در بخش قدامی بطور کامل توسط صفاق پوشیده شده اند ولیکن در بخش خلفی فقط بخش شکمی کلیه ها توسط صفاق پوشیده می گردد و سطح شکمی هر دو کلیه کاملاً توسط صفاق پوشیده شده است.()

کلیه ها از خارج توسط یک کپسول فیبروزی ا حاطه می گردند که در کلیه سالم به راحتی از سطح کلیه جدا شده و فقط در بخش ناف دارای اتصال نسبتاً محکمی می باشد. تمام این عضو بهمراه کپسول خود توسط بافت چربی[11] احاطه گردیده است . اتصال کلیه ها معمولاً محکم نبوده و می توانند در هنگام تنفس و یا پر بودن معده جابجا گردند.()بویژه این حالت در گربه ها بیشتر بوده و لذا ممکن است در این حالت با اجسام خارجی داخل دستگاه گوارش و یا رحم آبستن اشتباه گردند.((

1-1-1موقعیت کلیه نسبت به اعضاء محوطه بطنی :   

کلیه سمت راست کمی قدامی تر بوده و انتهای جلویی[12] آن  در گودی کلیوی[13] لوب خلفی کبد [14]قرار گرفته است و توسط رباط کبد کلیوی[15] در جای خود محکم می شود.

 این عضو در انتهای خلفی[16] با لوب راست لوزالمعده و قولون بالا رو[17] در تماس بوده و در سطح پشتی[18] در ارتباط با عضلات مازویی[19] می باشند.()

کلیه سمت چپ  نیز از قسمت جلو در تماس با معده در سطح پشتی در تماس با عضلات زیر کمری[20] ودر سطح شکمی در تماس با لوب چپ لوزالمعده و قولون پایین رو[21] و از سمت خارجی در تماس با طحال می باشد.()

1-1-2ساختمان کلیه

پارانشیم کلیه از دو بخش قشری[22] و مرکزی [23]تشکیل گردیده است .

 بخش قشری دارای ظاهر دانه دار [24]و رنگ تیره تر می باشد که علت آن وجود گلومرولها و خونرسانی وسیعتر این ناحیه می باشد .

بخش مرکزی دارای رنگ روشن و همچنین ظاهری مخطط[25] بوده که به علت وجود مجاری جمع کننده ادرار [26]می باشد این مجاری بشکل دسته هایی به یکدیگر متصل گشته و هرمهای کلیوی[27] و مجموعه این هرم ها در مجاورت لگنچه[28] به یکدیگر پیوسته و ایجاد ستیغ کلیوی[29] را می نمایند. ادرار از طریق راس این هرمها که پاپیلا[30] نامیده می شوند وارد لگنچه شده و سپس کلیه را ترک می کند()

در بعضی از حیوانات که هرمها جدا از یکدیگرند لگنچه وجود نداشته و ادرار از طریق پاپیلاها وارد فضایی بنام جام های کوچک [31]می گردد و سپس اینها با یکدیگر متصل گشته و تشکیل جام بزرگ [32]را داده که به حالب متصل بوده و ادرار را توسط حالب از کلیه خارج می کنند. 

1-1-3خون رسانی کلیه

هر کلیه توسط دو رگ خون رسانی می شود

1-سرخرگ کلیوی[33] که از آئورت منشعب گشته و خون را به کلیه می رساند.

2-سیاهرگ کلیوی[34] که در پایین سرخرگ قرار داشته و خون را از کلیه خارج می کند و آنرا به سیاهرگ میان خالی خلفی [35]وارد می کند.() سرخرگ کلیوی کلیه راست در اکثریت قریب به اتفاق سگ ها منفرد و دارای طولی برابر است ولیکن سرخرگ کلیوی کلیه چپ از نظر طول متغیر و در 15% سگ ها دورگ می باشد .

سرخرگ کلیوی پس از ورود به کلیه تبدیل به سرخرگ های بین لوبی،[36] سرخرگ  قوسی،[37] سرخرگ بین لوبولی و آرتر یول های آوران گلومرولی شده و سپس خون را تحویل سیاهرگها می دهند.

سیاهرگها نیز از سیاهرگهای گلومرولی آغاز و سپس به سیاهرگهای بین لوبولی ، قوسی و بین لوبی تبدیل و از طریق سیاهرگ کلیوی که معمولاً منفرد است. کلیه را ترک می کنند.

1-2بافت شناسی کلیه

هر کلیه توسط کپسولی از بافت هم بندی سخت احاطه شده است که به راحتی از آن جدا می شود کلیه ها از دو قسمت اطرافی[38]و مرکزی [39]تشکیل شده اند

قسمت مرکزی در انسان شامل 10 تا18 عدد هرم مرکزی [40]است که راس آن ها به طرف مرکز کلیه و کالیس ها [41]در لگنچه [42] قرار دارد.

قاعده این هرم ها به طرف قسمت اطرافی کلیه متمایل است . راس هر هرم مرکزی در داخل لگنچه بصورت 10 تا 25 سوراخ باز می شود که بنام ناحیه غربالی[43] نامیده می شود.در قسمت اطرافی و در قاعده هرم های مرکزی را حدود 400 تا 500 ساختمان اشعه وار تشکیل می دهد بنام medullary rays که شامل یک یا چند لوله جمع کننده و قسمت هایی از واحد ترشحی نفرون می باشد . قسمت اطرافی فاصله بین قاعده هرم های مرکزی تا کپسول کلیه را پر می کند.فواصل بین هرم های مرکزی را ستون های کلیوی برتین [44] گویند که شامل بافت های هم بندی و عروق خونی است . ناحیه اطرافی کلیه را ساختمان های کوچک و کروی قرمز رنگ مشخص می کند به نام جسم کلیوی [45]یا کرپوسل کلیوی در بعضی از حیوانات ستون های برتین مشخص نیست و فاصله بین قسمت مرکزی و اطرافی به صورت یک سطح صاف مشخص است.

این حیوانات دارای کلیه ی یک لوبی می باشند مانند اسب ، نشخوار کنندگان کوچک و گربه در صورتی که در انسان و برخی دیگر از حیوانات مانند گاو ، سگ و خوک کلیه شامل چندیدن لوب می باشد.یک هرم مرکزی ، قسمتی از ستون های برتین مربوط به آن و ناحیه اطراف کلیه در قاعده هرم مرکزی یک لوب کلیه را تشکیل می دهد .

1-2-1نفرون[46]

[1]Lobulated

[2] Heart form

[3] Thoracic vertebrae

[4] Lumbar vertebrae

[5] Caudal

[6] Stellate veins

[7] Border

[8] Surface

[9] Hilus

[10]Urether

[11]Pre renal fat

[12]Cranial part

[13]Renal recess

[14]Caudate lobe of  liver

[15]Hepato renal liq

8 Caudate part

9 Acending colon

10 Dorsal part

قارچ و انواع آن

قارچ خوراکی صدفی Oyster mushroom) )

      ×        محل رشد در طبیعت : بر روی چوبهای پوسیده یا در حال پوسیدن و سطح درختان .

      ×         دارای قدرت تجزیه بالاو براحتی مواد سلولزی راکلونیزه می سازد .

      ×         دارای رنگهای مختلف کلاهک از قبیل سفید ، آبی ، خاکستری ، طلایی ، قهوه ای و …

      ×         قارچ صدفی درختی Pleurotus osteratus در جنگهای درختان سخت چوب گسترش فراوانی دارد .

گونه های زراعی معروف : P,cittinopileatus/ p.Cystidiosus /P.Florida /P.eryngii p.osteratus

ارزش تغذیه ای : دارای اسیدهای آمینه آزاد ،ویتامینهای C (gr 144-30 در 100 گرم قارچ ) و B و نیاسین ، پتاسیم بالا .

Pleurotus osteratus : (گونه تیپ جنس Pleurotus )

خصوصیات عمومی : روی بستری از مواد سلولزی براحتی رشد می کند. کلاهک ابتدا محدب ولی سپس پهن و صاف می شود . قطر کلاهک از 5 تا 20 سانتی متر متغیر است . رنگ از سفید تا قهوه ای تغیر پیدا می کند. ساقه بصورت نامتقارن و غیرمرکزی به کلاهک متصل می شود.

بستر کشت : کاه گندم ، چاودار ، جو وحشی ، برنج ، ساقه ذرت ، نیشکر ، تفاله پنبه دانه ، خاک اره ، کاغذ زاید .

راندمان بیولوژیک : بسیار بالا و از 60 تا 130 درصد گزارش شده است .

برداشت : در هنگام جوانی باید کلاهک ها برداشت شوند، برداشت بصورت خوشه ای بهتر است . کارگران در هنگام برداشت باید از ماسک استفاده نمایند. قارچ ها پس از برداشت باید بلافاصله درحرارت یک یا دو درجه سرد شوند و سپس در ظرف مناسب بسته بندی شوند.

خواص دارویی : این گونه و دیگر گونه های صدفی تولید Lovastatin می کند که دارویی مؤثر جهت کنترل کلسترول خون است . این قارچ در درمان بیماریهای کبد و کلیه و بیماریهای روده ای نیز موثر است .

قارچ شاه صدفی:( Pleurotus eryngii )

شاه صدف ، بابافت محکم و سفت ،بزرگترین بازدهی را دارا است . این قارچ دارای ساقه بلند بطول 3 تا 10 سانتی متر وکلاهک 2 تا 10 سانتی متر می باشد . این قارچ خاکستری و بر روی ریشه های دفن شده درختان چوبی رشد می کند. انگل اختیاری (Eryngium campester )‌ می باشد .

بستر کشت : چوبهای درختان جنگلی ، کاه گندم ،کنجاله پنبه دانه ، از کاه گندم و 10 درصد کنجد پنبه دانه نیز استفاده می شود.

راندمان : از 5 کیلوگرم خاک اره ، یا خرده چوب حدود kg 1 قارچ برداشت می شود.

برداشت : زمان برداشت این قارچ قبل از انحنا پیدا کردن کلاهک ها می باشد و کل دوره پرورش حدود 45 روز طول می کشد .

قارچ شی‌تا‌که (قارچ جنگل ) Lentinula edodes

این قارچ بخصوص در کشورهای چین ،ژاپن و کره کشت می شود. در منابع قدیمی چین روشهای کشت و پرورش این قارچ بخوبی مورد بررسی قرار گرفته است . این قارچ هم بر روی کمپوست و هم بر روی قطعات چوبی درختان کشت می شود . کلاهک قارچ شی تا که پهن و بین 5 تا 25 سانتی متر می باشد . دارای سویه های مختلف به طول دوره بازدهی و زمان تشکیل اندام بازدهی مختلف می باشد.

بستر و روش کشت : این قارچ روی چوبهای خشک درختان مختلف بویژه بلوط ، توسکا، راش ، بید و اکثر درختان پهن برگ رشد می کند. نکته جالب اینست که چوب درختان جنگلی با یک بار تلقیح تا 6 سال محصول می دهند. دراین باره قطعات چوب تهیه شده به اندازه های مناسب بریده شده و سپس بر روی تنه آن سوراخهایی ایجاد می گردد. سپس بذر تهیه شده که به اندازه حبه های قند است در این سوراخها گذاشته می شود. سپس تنه های چوب در اتاقها یا سالن های کشت قرار داده می شوند. طول دوره پنجه دوانی بذر معمولا 30 تا 70 روز می باشد. توصیه می شود برای تشکیل گره های اولیه قطعات چوب در استخر آب که درجه حرارت آن حدود  می باشد غوطه ور گردد. بعد از حدود 10 روز کلاهک ها بر روی قطعات چوب تشکیل می شود. برای تشکیل اندام بارده به نور نیاز دارد.

روش دیگر استفاده از خاک اره چوبهای سخت همراه با منابع ازت دار مثل سبوس برنج، گندم می باشد . مخلوط حاصل رطوبت داده شده و در کیسه‌ ریخته می شود. سپس بستر ضدعفونی شده بابذر قارچ تلقیح می شود.

معمولا حدود 70- 35 روز برای پنجه روانی میسلیوم لازم است ، معمولا در چین اول اجازه رشد بیش از 12-10 کلاهک دریک بلوک داده نمی شود. به این منظور می توان بلوک ها را از پلاستیک خارج و در معرض هوا قرار داد . در نتیجه این عمل مسیلیوم ها در معرض هوا خشک و کلاهک های بیشتری ایجاد نخواهد شد . بعد از این می توان رطوبت محیط را برای رشد کلاهک های باقی مانده بالا برد . در این مرحله معمولا از بلوک های 3 کیلویی حدود 500 گرم قارچ برداشت می شود. پس از چین اول رطوبت بسترها کاهش داده می شود و بعد از 10-7 روز بلوکها برای مدت 24 تا 48 ساعت در آب شناور می شوند . آبیاری روزانه تا قبل از برداشت ضروری است ، تکرار مراحل اولیه تولید تا چند بار صورت می پذیرد . معمولا از بلوکهای 7-6 کیلویی حدود 3 کیلوگرم محصول برداشت می شود...

استانداردهای ساختمان کتابخانه

عوامل مؤثر در برنامه ریزی

گرچه معمولاً لازم است در هر کتابخانه عمومی بخش امانت و مراجعه جداگانه ای برای بزرگسالان و کودکان در نظر گرفت، اهمیت نسبی آن تحت مقتضیات گوناگون بسیار متفاوت خواهد بود. پیش از آنکه فضای لازم برای هر یک از این خدمات پیش بینی شود، باید براساس هدفهای کتابخانه و ارجحیت های محلی، در مورد دامنه و گسترش این خدمات و تسهیلات وابسته به آن تصمیم گرفت.

دگرگون پذیری

ساختمان کتابخانه های عمومی باید به گونه ای طرح شود که نیازهای قابل پیش بینی در ظرف 10 الی 20 سال بعد را در خود بگنجاند و تغییرات تعداد و مشخصات جمعیت حوزه عملکرد را در نظر داشته باشد. در صورت امکان، باید محل کتابخانه را باتوجه به گسترش آتی ساختمان کتابخانه برگزید و در طرح ساختمان نیز به این امر توجه نمود. لازم است طرح داخلی ساختمان، چگونگی استفاده از فضا، طرز قرارگرفتن چراغها، منابع تأمین حرارت، و دیگر وسایل فنی دارای انعطاف و دگرگون پذیری هر چه بیشتر باشد. رعایت این امر به ویژه در بخشهایی از کتابخانه که مورد استفاده همگان است اهمیت دارد. حتی در کتابخانه های بزرگ هم غالباً بهتر است تقسیم فضا نازک و قابل برداشتن انجام داد و تا جای ممکن از تقسیماتی به اطاق و بخش جداگانه پرهیز کرد.

گزینش جاودسترسی

دسترسی سریع و راحت مردم به کتابخانه مهمتر از آنست که کتابخانه شعاع عملکرد متمایزی اختیار کند. کتابخانه هایی که در نواحی مرکزی شهر در مسیر جریان آمد و رفت افراد پیاده و نیز وسایل نقلیه عمومی واقع شده اند و از تسهیلات پارکینگ وسیع برخوردارند، خوانندگان بیشتر از نواحی بسیار گسترده تری جلب می نمایند تا کتابخانه هایی که فاقد این مزایا هستند. در اینجا عامل اصلی کشش خواننده به کتابخانه، تنها کتابخانه به طور مطلق نیست بلکه کشش و جاذبه کلی منطقه ای که کتابخانه در آن واقع شده بسیار مؤثر است؛ به همین سبب قرار دادن کتابخانه در مراکز ویژه خرید و بازار، مورد توجه است. به طور کلی کتابخانه- های فعال و گسترش یافته خواننده را از نقاط دورتر جذب می کنند و هر چه کتابخانه بهتر و بزرگتر باشد شعاع عملکرد مؤثر آن نیز گسترده تر خواهد بود. با اینهمه، به ناچار میزان کارآیی کتابخانه با مسافت نسبت عکس دارد. در شهرها معمولاً لازم است کتابخانه های شاخه با شعاع 5/1 کیلومتر و کتابخانه های بزرگتر با شعاع 3 تا 4 کیلومتر عمل کنند. البته ممکن است لازم شود این مشافت را برحسب عواملی چون تسهیلات آمد و رفت، تراکم جمعیت، و ویژگی- های مشترک در نواحی مختلف، تعدیل کرد. طرح ریزی خود ساختمان نیز باید به گونه ای باشد که دستیابی به کتابخانه را ساده نماید و تا جای ممکن از ایجاد پلکان، درهای تنگ، و دیگر فضاهای خفه و بسته احتراز شود. لازم است به مشکلات سالخوردگان و معلولین توجه داشت و هر جا ضرورت ایجاب کند از آسانسور، سطوح شیب دار، و درهای خودکار استفاده نمود.

همکاری با سایر مؤسسات فرهنگی، آموزشی، تفریحی

در صورتی که شرایط بالا امکان پذیر باشد، معمولاًَ مرتبط ساختن کتابخانه عمومی با سایر مؤسسات خدمات همگانی مانند سالن نمایشگاه، تئاتر، و جز آن، که در شعاع عمل کتابخانه واقع است، مزایایی در بردارد. در تحت پاره ای شرایط، ممکن است کتابخانه عمومی حتی همزمان به صورت کتابخانه مدرسه و یا نهاد آموزشی مشابهی عمل کند؛ این امر به ویژه زمانی عملـی تر خواهد بود که هدف نهاد مزبور برآوردن نیازهای فرهنگی و اجتماعی جامعه به گونه ای همه جانبه باشد. به این ترتیب هر حوزه می تواند حداکثر استفاده را از تمام تسهیلات مربوط بکند.

نمای کتابخانه

ساختمان کتابخانه باید خود به خود گویا باشد. موقعیت و طرح ساختمان کتابخانه عمومی می تواند خدمات آن را به بهترین وجه تبلیغ نماید. اغلب امکان این هست که طرح به گونه- ای تهیه گردد که قسمتی از منظره داخل کتابخانه از بیرون مشاهده شود و رهگذران بتوانند جنب و جوش درونی آن را ببینند. ویترین های نمایشی در خارج ساختمان و نیز سالن ورودی خوش طرح می تواند به این منظور کمک کند.

استانداردها

در بندهای زیر فضای مورد نیاز برای فعالیتهای مختلفی که کتابخانه عمومی عرضه می کند، همراه با فضای لازم برای انجام کارهای اداری و مانند آن یک به یک بررسی می شود. این پیشنهادات مختص کتابخانه عمومی است به این معنی که هرگاه یک کتابخانه در آن واحد هم برای عموم مردم و هم برای آموزشگاه و یا دانشکده ای کار کند باید در مطالب زیر تغییرات قابل ملاحظه ای داده شود.

فضایی که برای خدمات مربوط به مرجع و یا امانت در بندهای 86 تا 96 پیش بینی شده، کلی است. غالباً هر دو این امور از محل واحدی مانند سالن مشترک کتابخانه و یا بخش مربوطه انجام می شود. ولی گاهی اوقات قسمتی از یک یا هر دوی این خدمات در بخشهای موضوعی جداگانه و یا در محلهای مجزا صورت می گیرد. مثلاً قسمتی از کتابخانه که به موسیقی، تکنولوژی، تاریخ محلی، و یا کتابخانه مجزا برای کودکان اختصاص دارد. چنانچه محلهای جداگانه ای در کتابخانه برای مقاصد خاص در نظر گرفته شود، ممکن است لازم باشد به مساحت کل هر یک افزود تا فضای اضافی برای امانت و نیز کاربرد اضافی مورد نیاز تأمین شود. کودکان زیر چهارده سال معمولاً 25 تا 30 درصد کل جمعیت را تشکیل می دهند، پیشنهادات زیر بر شالوده این نسبت تنظیم شده است، با این فرض که بسیاری از کودکان زیر چهارده، از کتابخانه بزرگسالان استفاده قابل ملاحظه ای خواهند کرد.

لازم است به وظایف مشابه پایگاههای کتابخانه ای بزرگ و کوچک در حوزه یک تک واحد کتابخانه عمومی توجه داشت (بند 20 را ببینید). بررسی وضعیت جامعه ای که از کتابخانه استفاده می کند معمولاً می تواند نخستین گام برای تخمین فضای مورد نیاز برای هر یک از بخشهای کتابخانه باشد. مثلاً ممکن است کتابخانه ای عهده دار نقش منبع اطلاعاتی مرجع برای حوزه گسترده ای باشد و در عین حال کتاب در اختیار فرد در حوزه محدودتری گذارده و به نیاز کودکان ساکن در حول و حوش کتابخانه نیز پاسخ گوید. در این صورت ممکن است لازم شود برای انجام هر یک از این سه وظیفه، فضای مورد نیاز را برمبنای سه گروه گوناگون پیش بینی نمود.

همچنین باید توجه داشت که استاندارد کلی ویژه مجموعه کتاب که در بند 22 به آن اشاره شد، به تک واحدهای کتابخانه ای مطابق با تعریف بند 8 مربوط می شود. معمولاً این کتابها را باید در درون حوزة هر تک واحد، بین چندین پایگاه کتابخانه ای منجمله کتابخانه های مادر و یا کتابخانه های شاخه تقسیم نمود. از آنجا که برخی از بخشهای این کتابخانه ها کار یکدیگر را تکرار می کنند، معمولاً لازم است مساحت بخش امانت بزرگسالان را در هر یک از پایگاهها کاهش داد و در پیشنهادات زیر و ارقامی که به عنوان راهنما در جدول 1 آمده است تجدیدنظر نمود.

بخش امانت بزرگسالان

لازم است از مجموعه کلی کتاب متشکل از 2 تا 3 جلد کتاب برای هر نفر (بند 22) حداقل یک جلد کتاب به ازاء هر یک نفر از جمعیت را به بزرگسالان اختصاص داد (جدول یک را ببینید). معمولاً و به طور متوسط یک سوم از کل مجموعه کتاب ویژه بزرگسالان در هر یک از پایگاههای کتابخانه ای در هر زمان به امانت خارج از کتابخانه می رود. از این رو و باتوجه به آنچه در مورد تکرار کار و پوشش مشترک مواد در پایگاههای کتابخانه ای گوناگون گفته آمد، توصیه می شود قفسه بندی باز در بخش امانت بزرگسالان گنجایش 600 جلد کتاب به ازاء هر 1000 نفر جمعیت را داشته باشد. معمولاً کتابخانه هایی که برای جمعیت بیش از 60 هزار نفر کار می کنند می توانند تعداد کتاب کمتری برای هر هزار نفر جمعیت تهیه کنند. کتابخانه ای که حوزة جمعیت 3000 نفری را می پوشاند باید دست کم 4 هزار جلد کتاب از مجموعه را در قفسه های باز قرار دهد. (بند 25 را ببینید. حداقل مجموعه کتاب که در این بند پیشنهاد شده 9000 جلد است که 3/1 آن برای کودکان خواهد بود. معمولاً د رحدود 3/1 از 6000 جلد کتاب باقیمانده برای بزرگسالان نیز در هر زمان به امانت در خارج از کتابخانه می رود). ولی در کتابخانه های شاخه کوچک احتمال جذر و مد در میزان امانت کتاب به ویژه در فصول گوناگون بسیار است. به این دلیل مساحت بخش امانت بزرگسالان (که شامل کتابها در قفسه باز نیز می شود). نباید هیچگاه کمتر از 100 مترمربع پیش بینی شود.

در تمام کتابخانه های بزرگتر باید برای هر 1000 جلد کتاب، 15 مترمربع (111 فوت مربع) در قفسه های باز (با 5 طبقه) در نظر گرفت. هرگاه چنین پیش بینی صورت گیرد، محل کافی برای گردش کتاب، رفت و آمد خوانندگان، میز کارمندان، برگه دان ها، صندلیهای راحتی بدون میز به تعداد یک صندلی برای هر هزار نفر جمعیت، و مقدار متعادلی وسایل نمایشی وجود خواهد داشت. چنانچه دسترسی به تمام قسمتهای مخزن کتاب آزاد باشد، باز هم نمی باید تعداد کتابهای قفسه باز مطابق با جدول یک را کاهش داد.

قسمتهای دیگری که فضای آن با بخش امانت بزرگسالان مرتبط است در بندهای زیر مورد بحث قرار می گیرد:

رسانه های دید و شنودی: بندهای 94 تا 100

فضای نمایشگاه: بند 109

بخش مرجع بزرگسالان

فضای این بخش برای چهار کار مختلف مورد استفاده قرار می گیرد:

الف ـ قفسه های باز کتابهای مرجع

ب ـ میز مخصوص کتابدار مرجع و جای کافی برای مراجعین.

ج ـ فضا برای مطالعه مراجعه کنندگان در داخل کتابخانه، و نیز برای مراجعه کسانی که اطلاع مشخص و معینی را در زمان کوتاهی لازم دارند.

د ـ نگاهداری و استفاده از نشریات ادواری.

فضای مورد نیاز در بخش مرجع با قفسه باز

تعداد کتابهای مرجع (در بند 29) مشخص شده است. این میزان در کتابخانه های مختلف متفاوت است و از مجموعه صد جلدی در کوچکترین واحد کتابخانه ای (کمی بیش از یک درصـد کل مجموعه 9000 جلدی) تا مجموعه ای در حدود ده درصد کل مجموعه در کتابخانه های بزرگ متغیر است. به طور کل نسبت مجموعة مرجع به کل مجموعه ویژه بزرگسالان همراه با تعداد جمعیت فزونی می یابد. ولی برخی عوامل دیگر نیز بر این تناسب مؤثر است. این عوامل عبارتند از میزان خودمداری جامعه و اتکاء آن بر منابع خود، گسترة علایق و فعالیتهای محلی و وضع صنایع، ارتباط کتابخانه عمومی با دیگر کتابخانه های نزدیک، و بالاخره مدت زمانی که در خلال آن مجموعه کتابخانه شکل گرفته است.

با آنکه کتابهای مرجع معمولاً فضای متوسط بیشتری از کتابهای معمولی برروی قفسه اشغال می نماید، لزومی ندارد فضای گردش کتاب در بخش قفسه باز به وسعت بخش امانت کتاب (بند 87) باشد. به طور کلی در بخش مرجع ده مترمربع (108 فوت مربع) برای هر هزار جلد کتاب روی قفسه های باز کافی است. جدول شماره دو میزان مجموعه مرجع در قفسه باز را به نسبت جمعیت های متفاوت نشان می دهد. در این جدول فضای لازم برای نگهداری کتابها و نیز فضای اضافی برای نشستن آمده است. جمع این دو فضا،  جای کافی برای میز کتابدار را نیز در خود می گنجاند.

فضای مورد نیاز برای مراجعین

فضای لازم در اینجا به عوامل بسیاری بستگی دارد مانند:

ـ نوع و تراکم جمعیت، ساختمان سنی آن، شمارة دانشجویان پیوسته کار full-time.

ـ مقتضیات خانه و خانواده در محل.

ـ کمیت و کیفیت مجموعه کتابخانه، به ویژه رسانه های پژوهشی و دید و شنودی.

ـ دسترسی به سایر کتابخانه ها.

ـ کفایت کتابخانه ای دانشگاهی مجاور و مقررات آنها در مورد خوانندگان غیردانشجو.

معمولاً فضای کافی با تهیه 5/1 صندلی (با میز مقابل آن) به ازاء هر 1000 نفر جمعیت بدست می آید. کتابخانه هایی که در حوزه هایی با جمعیت بالای صد هزار کار می کنند می توانند این مقدار را کاهش دهند. لازم است برای هر خواننده در حدود 5/2 مترمربع (27 فوت مربع) برحسب نوع آرایش صندلی و میز پیش بینی نمود. هیچ کتابخانه ای نباید کمتر از چهار صندلی و میز مناسب برای مطالعه منظور بدارد.

فضای مورد نیاز برای نگهداری و مراجعه به نشریات ادواری

هر کتابخانه به تعدادی روزنامه و مجله و نیز فضایی برای استفاده از آنها نیاز دارد. عواملی که در بند پیشین ذکر شد بر میزان و چگونگی پیش بینی فضا برای نشریات ادواری (بند 39 و 40) نیز تأثیر می گذارد. در کتابخانه هایی که در خدمت جمعیتی تا حدود 20 هزار نفر می باشند باید یک صندلی به ازاء هر دو هزار نفر جمعیت برای مراجعین به نشریات ادواری پیش بینی شود؛ هرگاه این جمعیت از 20 هزار نفر بیشتر باشد می توان برای هر سه هزار نفر بعدی یک صندلی در نظر گرفت. با این همه تحت شرایط متفاوت محلی ممکن است نیاز کمتر و یا بیشتری به این تسهیلات احساس شود. در این قسمت لازم است برای هر نفر سه مترمربع فضا پیش بینی نمود: در این مساحت، جای کافی برای نمایش تک شماره های روزنامه و مجلات و محل مناسب و راحت برای مطالعه غیررسمی وجود داشت، مبل راحت و میز کوتاه معمولاً از میز مطالعه رسمی مناسب تر است،

می توان این قسمت را با فضای مطالعة غیررسمی در بخش امانت بزرگسالان (بند 87) آمیخت و قسمتی برای مطالعه آزاد و غیررسمی و تعدد قوای خوانندگان ایجاد کرد. هر کتابخانه باید حدال 8 جا برای نشستن غیررسمی پیش بینی نماید. معمولاً کسانی که به نشریات علمی و سنگین تر نیاز دارند به بخش مرجع مراجعه می کنند نه به بخش نشریات و بهتر است این قبیل رسانه ها را در همانجا نگهداری نمود. در صورتی که مراجعه به این نشریات زیاد باشد، می توان به فضای نشستن در بخش مرجع افزود و از جای نشستن غیررسمی در قسمت نشریات ادواری کاست...

آب و فاضلاب و اثرات آن بر محیط زیست

- بررسی و تحلیل کلی مسائل ویژه حاد زیست محیطی

- معرفی نحوه جمع آوری فاضلاب در بخشهای مختلف منطقه، نارسایی و پیامدهای نامطلوب  آن

- انواع فاضلاب

میزان فاضلاب صنعتی یا پساب ایجاد شده از تولیدات صنعتی در منطقه قابل توجه نبوده و نسبت به کل فاضلابهای تولیدی نقش چندانی ایفا نمی‌کند گزارش" شناخت واحدهای صنعتی شهر تهران – سال 1375 تعداد واحدهای صنعتی مستقر در منطقه دو را 36 واحد یعنی 26/1 درصد کل واحدهای صنعتی مناطق بیستگانه شهر تهران عنوان کرده است . و نظر به اینکه طی سالهای اخیر تعدادی از این واحدها نیز به خارج از شهر تهران انتقال یافته‌اند، از تعداد و نقش آنها کاسته شده است.

-  روشهای دفع فاضلاب

مجموعه کامل انواع شیوه های دفع فاضلاب شامل: چاههای جذبی، جوی خیابانها، مسیلها، قنوات، سپتیک تانکها، شبکه گردآوری فاضلاب، در منطقه دو مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چاههای جذبی و جوی خیابانها و کانابها مثل خیابان زنجان اصلی ترین حجم فاضلاب منطقه شامل فاظلاب خانگی و آبهای سطحی را جمع آوری و هدایت می‌کنند.

مسیلهای طبیعی و انسان ساخت موجود نیز در کنار قنوات قدیمی کار جمع آوری و هدایت بخش دیگری از فاضلاب را در منطقه بعهده دارند که شامل مسیل فرحزاد، مسیل کوی مطهری (به موازات اتوبان شیخ فضل الله نوری)، درکه و سیل برگردان غرب که مجموعه فاضلاب جاری در این مسیلها تا رودخانه کن هدایت می‌شوند.

انتقال آبهای سطحی ناشی از بارندگی از وظایف اصلی مسیلهای فوق بوده در حالیکه کار هدایت قسمتهایی از فاضلابهای شهری در مناطقی که دفع فاضلاب دچار مشکل می‌گردد نیز بصورت غیر مجاز به عهده این مسیلها قرار گرفته است.

سپتیک تانکها و تصفیه خانه های کوچک در تعداد زیادی از ساختمانهای بلند مرتبه، مجتمع‌های مسکونی و شهرک هایی که در منطقه دو احداث گردیده، کار گرد آوری و دفع فاضلاب را بعهده دارند.

البته در برخی از این شرکتها از چاههای جذبی و یا سایر شیوه های دفع فاضلاب نیز استفاده می‌شود.

شهرک فرهنگیان از یکصد چاه جذبی جهت فاضلاب استفاده می‌کند.

شهرک پاس علیرغم داشتن تصفیه خانه فاضلاب، به دلیل از کار افتادن و خرابی سیستم، عملاً فاضلاب خود را به مسیل موجود در غرب بزرگراه شیخ فضل الله (مسیل کوی مطهری) هدایت می‌کند.

بخشی از فاضلاب شهرک قدس به علت شکستگی حاصله در لوله گذاریهای زیرزمینی، قبل از رسیده به تصفیه خانه شهرک قدس، در شمال بزرگراه همت به مسیل کوی مطهری وارد می‌گردد.

مجتمع های آتی ساز و سامان 1و2و3 ساخته شده در اراضی بستر رودخانه درکه، علیرغم داشتن تصفیه خانه و سپتیک تانک با عملکرد ناقص آنها، با مشکل دفع فاضلاب مواجه می‌باشد . به گفته کارشناس اداره آب و فاضلاب، شهرداری بخشی از آب حاصل از فاضلابهای نیمه تصفیه شده آنرا جهت آبیاری فضای سبز مورد استفاده قرار می‌دهد.

در نواحی شمال بزرگراه اوین از غربی ترین نقاط تا شرقی ترین آن، شهرکهای متعددی ساخته شده است که روشهای دفع فاضلاب آنها چاههای جذبی یا سپتیک تانکها هستند. هیچکدام از این روشها نتوانسته اند پاسخگوی نیاز اهالی باشند. مثلاُ شهرک تامین اجتماعی عملاً فاضلاب خود را به دره حسنک در شمال دره فرحزاد وارد می‌کند. و یا نشتی فاضلاب شهرک مخابرات در اراضی پایین دست به سطح زمین راه پیدا کرده و محیط اطراف فروشگاه شهروند را نمناک کرده است.

کوی فراز، کیهان، پلیس نیز از شهرکهایی هستند که مسائل مشابه شهرکهای یاد شده دارند فاضلاب زندان اوین نیز با وجود مجهز بودن به سپتیک تانک وارد رودخانه درکه می‌شود.

شبکه گرد آوری فاضلاب در کوی نصر و شهرآرا وشهرک قدس به عنوان مدرن ترین سیستم دفع فاضلاب از زمان تاسیس شهرکهای مزبور احداث گردیده و مورد بهره برداری قرار دارد.

- جمعیت فعلی تحت پوشش شبکه گرد آوری فاضلاب در منطقه:

جمعیت منطقه بر اساس بر آورد سال 1380 بالغ بر 542000 نفر تعیین گردیده است. با توجه به جمعیت تحت پوشش شبکه گردآوری فاضلاب شهرک قدس، کوی نصر و شهر آرا که جمعاً بالغ بر 125000 نفر است، 23 ر صد اهالی منطقه از روش دفع فاضلاب به کمک شبکه گرد آوری و 77 درصد باقیمانده بطور عمده از روشهای سنتی یعنی چاههای جذبی و روشهای جذبی کنترل شده یعنی سپتیک تانکها و حمل فاضلاب استفاده می‌نمایند.

-  بر آورد حجم فاضلاب تولید شده

بدلیل عدم انطباق مناطق شهرداری و شرکت آب و فاضلاب، آمار دقیقی از مصرف آب مشترکین در منطقه دو بدست نمی‌آید. ولی با توجه به برآورد جمعیت در سال 80 که جمعیت را حدود 542000 نفر میداند و با اعمال میانگین سرانه مصرف آب در شهر تهران که روزانه 323 لیتر اعلام شده است . فاضلاب تولید شده در منطقه روزانه حدود 140000 منر مکعب تخمین زده می‌شود. این میزان شامل پساب های خانگی، اداری، خدماتی، کارگاهی می‌باشد و فاضلابهای سطحی و آبیاری فضاهای سبز را در بر نمی‌گیرد.

- پیامدها و مشکلات ناشی از دفع فاضلاب با روشهای فعلی

طبق استاندارهای بین المللی شهری که دارای شبکه جمع آوری . انتقال و تصفیه فاضلاب نیست در تعریف «شهر سالم» نمی‌گنجد و تهران چنین است.

در منطقه دو نیز بدون در نظر گرفتن پسابهای ناشی از آبیاری فضاهای سبز و آبهای سطحی در هر ثانیه حدود 1600 لیتر فاضلاب تولید می‌شود که رقمی کمتر از 200 لیتر آن در تصفیه خانه شهرک غرب مورد تصفیه قرار گرفته و بقیه بدون هر استفاده ای دفع می‌گردد. « اگر طرح تصفیه خانه های تهران بطور کامل اجرا شود 25000 لیتر در ثانیه پساب بهداشتی فاضلاب که هم اکنون هدر می‌رود در جنوب تهران بدست می‌‌آید که برای  مصارف کشاورزی فوق العاده موثر و مفید است . (25000 لیتر در ثانیه برای 5/10 میلیون جمعیت) ضمن آنکه از تخریب فاجعه بار محیط زیست نیز جلوگیری می‌کند و این برابر با ساخت دو سد در جنوب تهران است. ( به نقل از شرکت فاضلاب تهران).

تمامی شیوه های موجود دفع فاضلاب در منطقه منجربه ایجاد آلودگیهای وسیع و گسترده زیست محیطی می‌شود که در زیر به مختصری از هر یک اشاره خواهد شد.

1-  سیستم چاههای جذبی و سپتیک تانکها

حدود 80 در صد از فاضلابهای خانگی تولید شده در منطقه به وسیله چاههای جذبی و سپتیک تانکها دفع می‌شوند و با توجه به عملکرد بسیار ناقص سپتیک ها و حتی برخی از تصفیه خانه های محدود و کوچک در منطقه باید گفت بخش عمده فاضلاب به لایه های داخلی زمین هدایت می‌گردند که پیامدهای زیر را در پی دارد.

آلودگی آبهای زیرزمینی و قنوات

با استمرار تخلیه فاضلابهای شهری و صنعتی به این منابع غلظت مواد و عناصری

چون ازت، دتر جنت ها (پاک کننده ها) فلزات سنگین نظیر مس، سرب، روی، کادمیوم، ارسینک در آن رو به افزایش است. غلظت این مواد مصرف آبهای زیرزمینی را جهت شرب محدود نموده است. کاهش قدرت خود پالایی رسوبات آبرفتی دشت تهران ، عدم رعایت حرائم ضروری بین کف چاههای جذبی تا سطح آزاد آبهای زیرزمینی ، ورود مستقیم فاضلاب به قنوات دایر بعنوان راه حلی جهت دفع معضل فاضلابهای خانگی که توسط چاه کن های محلی صورت میگیرد و یا ساخت و ساز در حریم قنوات باعث می‌شوند آبهای زیرزمینی و قنوات بوسیله فاضلابها بشدت آلوده شدند. خطر ریزش ساختمانهایی که حریم را رعایت نکرده اند و ریزش دیواره های قنوات از پیامدهای ثانوی چنین مشکلی می‌باشد.

بالا آمدن سطح آبهای زیرزمینی

ورود روزانه 2000000 متر مکعب فاضلاب به داخل زمین در تهران باعث بالا آمدن آبهای زیرزمینی شده و نظم طبیعی لایه های خاک را بهم ریخته و سبب لغزنده شدن لایها های زیرزمین خاک می‌گردد . از طرفی در این شرایط قنوات نقش زهکش را برای فاضلابها ایفا می‌نمایند و این خود یکی از دلایل آلودگی قنوات می‌باشد.

آلودگی محیط زیست شهری

در بخشهای شمال منطقه که ساختار زمین سنگی است بدلیل جاذب نبودن خاک، فاضلابها به سطح زمین راه یافته، پس از آلوده کردن اراضی پایین دست به همراه جریان آبهای سطحی وارد جویها، نهرها، کانالها شده و نهایتاً همراه با آب رودخانه های فرحزاد و درکه و آبهای سطحی دیگر به مسیل برگردان غرب وارد شده و به همراه نهر فیروزآباد خود را به اراضی کشاورزی جنوب تهران می‌رسانند.

اما در خصوص سپتیک تانکها و نشت فاضلاب از آنها به داخل زمین و یا مسیلها و رودخانه های فرحزاد و درکه و همچنین تخلیه غیر مجاز آنها در جویها و نهرها و در فضاهای باز شهری باید گفت که شدت این آلوده سازی بسیار گسترده می‌باشد. 

برکه های تثبیت فاضلاب

مقدمه:

برکه های تثبیت فاضلاب گودال های خاکی هستنند که فاضلاب خانگی و دیگر فاضلاب ها برای مدت طولانی در آن ها نگهداری شده و با عمل ته نشینی و به کمک نور،  حرارت، رشد جلبک ها و میکروارگانیسم ها مواد آلی موجود در فاضلاب تجزیه و تثبیت می گردند.

فرایند های طبیعی در تصفیه فاضلاب در برکه نقش اساسی  داشته و برکه ها جزء روش های ارزان قیمت تصفیه فاضلاب هستند. مهمترین معایب برکه ها تولید بو، پرورش حشرات ، بالا بودن غلظت جامدات معلق در پساب، نیاز به زمین زیاد و اتلاف آب به علت تبخیر و نشت والودگی اب های زیر زمینی
می باشد.

متداولترین نوع برکه ها برکه های اختیاری تثبیت فاضلاب هستند. که در آنها همزیستی میان جلبک ها و باکتری ها  در جریان است. برکه های اختیاری دو نوع می باشند یکی برکه های اختیاری اولیه که فاضلاب خام را دریافت می کنندو دیگری برکه های اختیاری ثانویه که فاضلاب ته نشین شده یا پساب برکه بی هوازی را دریافت میکنند و برکه تثبیت اختیاری مورد بررسی ما از نوع دوم است.

رنگ فاضلاب در برکه های اختیاری به رنگ سبز دیده می شود. غلظت جلبک ها در پساب برکه های اختیاری با توجه به میزان بار گذاری و درجه حرارت معمولا در محدوده 2000- .500 میکروگرم کلروفیل a در هر لیتر قرار دارد .گاهی رنگ برکه به صورت قرمز یا صورتی در می آید به ویژه زمانی که بار آلی ورودی به آنها بالاست و به سبب وجود باکتری های اکسید کننده سولفید می باشد.[1]گزارش بانک جهانی (Shuval .et. al 1986) مفهوم برکه های تثبیت فاضلاب را که سیستم بسیار مناسبی برای استفاده خروجی آن در کشاورزی است تصدیق کرد. جدول (1) مزایا و معایب برکه ها را در مقایسه با سایر فرآیندهای بیولوژیکی تصفیه فاضلاب با سرعت زیاد و سرعت کم، فراهم کرده است. نکته اینکه لاگن های هوادهی شده و سیستم WSP به عنوان سیستم های تصفیه بیولوژیکی فاضلاب با سرعت کم بررسی شده اند برکه های تثبیت، فرآیندهای تصفیه فاضلاب ترجیح داده شده اند در کشورهای در حال توسعه که زمین غالباً با هزینه و موقعیت معقول در دسترس است و نیروی کار متخصص اندکی وجود دارد.