تحقیق سقط جنین و مجازات آن

فهرست تحلیلی مطالب
عنوان صفحه
مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................. ................................ ................................ ۳
فصل اول:کلیات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... ................................ ................................ ۷
گفتار اول تعریف . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ................................ ................................ ۸
گفتار دوم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................... ................................ ................................ ۱۰
نظریههای موجود حول جواز یا منع سقط جنین _ حقوق ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................... ۱۰
نظریههای موجود حول جواز و منع سقط جنین _ حقوق غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................... ۱۴
گفتار سوم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ ................................ ................................ ۱۷
ارکان تشکیلدهنده جرم در ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................. ................................ ۱۷
ارکان تشکیلدهنده جرم در غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................. ................................ ۱۹
فصل دوم : مجازات سقط جنین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................. ................................ ۲۱
گفتار اول: مجازات سقط در ایران)مبحث دیات( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. ................................ ۲۲
مجازات سقط در ایران)مبحث تعزیرات( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ ................................ ۲۶
گفتار دوم :مجازات سقط جنین در غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................... ................................ ۳۰
الف( حقوق آمریکا . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. ................................ ................................ ۳۰
ب( حقوق انگلیس . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............. ................................ ................................ ۳۲
فصل سوم :موارد تجویزسقط جنین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................... ................................ ۳۳
2
گفتار اول: الف( موارد تجویز سقط جنین در ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ................................ ۳۴
گفتار اول: ب ( موارد تجویز سقط جنین در غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ................................ ۳۹
گفتار دوم : مصادیق مواد مذکور و مصداق قاعده نفی عسر و حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ ۴۲
قاعده نفی عسر و حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ ................................ ................................ ۴۳
مدارک و مبانی قاعده نفی حرج از آیات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... ................................ ۴۳
روایات دال بر قاعده نفی حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................... ................................ ۴۸
معنا و منظور از عسر و حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... ................................ ................................ ۵۳
مفاد قاعده نفی عسر و حرج و مقصود از آن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................. ................................ ۵۴
تعارض قاعده نفی حرج باقاعده لاضرر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................... ................................ ۵۵
قلمرو قاعده نفی حرج وتعارض آن باسایر عمومات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... ................................ ۵۷
مشکلات ناشی از حمل و عدم سقط جنین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................. ................................ ۵۹
نتیجه و جمعبندی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............. ................................ ................................ ۶۳
ضمیمه 1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ۶۵
منابع و مآخذ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... ................................ ................................ ۷۳
3
مقدمه
بسمالله الرحمن الرحیم: و لقد خلقنا الانسان من سللةٍ من طین ثم عللنن ن ة ف
ثم خلقنا الن ن علقن فخلقنا الللقن مض ة فخلقنا المض ة عظما فکسانا » قرار مکین
اللظم لحما ثم انشانن خلقاً أخر فتبارک الله احسن الخالقین )ساره مبارکن مامنان آیات
12 _ 14 )
ملمالاً تصمیمگیری بن داشتن یا نداشتن فرزند برای زوعین، م بایست قب از انلقاد
ن ن و حاملگ صارت گیرد و زوعین باید با انتخاب روش مناسب و با مشارت و نظر
پزشک متخصص راه علاگیری از بچندار شدن را انتخاب کنند، چرا کن اگر بلد از انلقاد
ن ن و شروع حاملگ مبادرت بن سقط عنین نمایند عرم محساب و قاب متازات
خااهد شد.
سقط عنین از عملن ملضلات یا عرمهای است کن دارای سابقن دیریننای در تاری
بشریت است. در هر مکان و زمان کن اعتماع بشری باده است مسألن سقط عنین بن
عناان یک مسألن و عرم یا مرض و بیماری م رح باده است. با تاعن بن پووه های
دقیق انسانشناس بن نظر م رسد کن سقط عنین پدیدهای است عهان و حت غیر
ممکن است بتاان یک سیستم اعتماع فرض تصار نماد کن در آن هرگز زن وادار بن
سقط عنین نشده باشد همیشن زنان وعاد داشتناند کن عل رغم می خاد حاملن
شدهاند و در فرهنگهای مختلف طرق مت اوت برای ح این ملما اتخاد گردیده
است. 1
سقط عنین یک از مسائ مارد ابتلاء در عاملن کنان است کن امروزه بن دلای
گاناگان با فراوان آن مااعن هستیم، اگر چن دولتها بن لحان انباه عملیت و رشد
1 ر. ک؛ محمود عباسی حقوق پزشکی ج - 3 ص 17
4
شلار فرزند کمتر زندگ « فزاینده آن و از سای دیگر کمباد امکانات زندگ م لاب
را ترویج م کنند، با این حال برخ از آنان بن لحان در نظر داشتن ارزشهای » بهتر
انسان ، دامنن شلار یاد شده را بن قب از وعاد یافتن انسان محدود کردهاند و با تحقق
نخستین مراح وعاد او نن تنها شلار مزبار را مردود دانستن، بلکن با وض قاانین و
مقررات هر ناع ستم بن عنین را عرم م شمارند.
مسألن سقط عنین در حد وسی و گسترده از عملن مسائل است کن محصال تحالات
علم ، اعتماع ، فرهنگ ، اقتصادی و سیاس است. و ارتباا تنگاتنگ با ان تار
عملیت محدودیت مناب حقاق بشر، حقاق و آزادی زنان، مناف دولتها و مصالح عاملن
بشری دارد.
واقلیت این است کن سقط عنین، از ادوار گذشتن تا کنان در همن عاام بشری بن
دلای یا بهاننهای مختلف آشکار و نهان، تاسط مادر، والدین، پزشکان و اشخا فاقد
صلاحیت بن صارت عنای )عمدی( ضربنای)شبن عمد و خ ای مح ( و درمان )
قانان (، انتام گرفتن است و همیشن وعدان فردی و عمل در مقاب بسیاری از سقط
عنینها آزرده خاطر شده آنرا عنایت بن بشریت و تتاوز بن حق حیات دانستناند یا
همااره این سئاال م رح باده کن آیا سقط عنین م لقاً ممناع باده است یا م لقاً عایز
و مشروع؟
1 در فرض دیگر کن اگر عنین سقط نشاد عان مادر در خ ر قرار م گیرد بن نحای -
کن احتمال و بیم مرگ مادر وعاد دارد آیا نم تاان با تاعن بن مشکلات کن با مرگ
مادر برای فرزندان و از هم پاشیدن خانااده بن وعاد م آید سقط عنین را تتایز کرد؟
2 _ در ماردی کن شخص بن خاطر راب ن نامشروع خصاصاً در مسألن تتاوز بن عنف و
یا بن سبب زنای با محارم چن بن صارت تراض و چن بن عنف حاملن شده است کن
5
ممکن است منتر بن بروز عاارض روان برای مادر شاد، و از طرف دیگر مسألن بارداری
از طریق زنا، کن یک از ملضلات اعتماع عاملن اسلام م باشد، و چارهای عز سقط
عنین برای ح ظ آبرو و حیثیت خاناادگ کن بن خاطر زنای با محارم بن مخاطره افتاده
است وعاد ندارد. و این لکن ننگ تا پایان عمر طرفین مخصاصاً مادر بر پیشان آنان
نق م بندد آیا اقدام بن سقط در این ماارد عرم و ممناع است؟ و آیا نباید برای این
فضین کن روز بروز در حال افزای است فکر ملقال نماد؟
در راب ن با مسألن سقط عنین در کتب دیات، حدود و لااحق فقهاء با استناد بن مناب

تحقیق سقط جنین و مجازات آن

فهرست تحلیلی مطالب
عنوان صفحه
مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................. ................................ ................................ ۳
فصل اول:کلیات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... ................................ ................................ ۷
گفتار اول تعریف . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ................................ ................................ ۸
گفتار دوم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................... ................................ ................................ ۱۰
نظریههای موجود حول جواز یا منع سقط جنین _ حقوق ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................... ۱۰
نظریههای موجود حول جواز و منع سقط جنین _ حقوق غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................... ۱۴
گفتار سوم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ ................................ ................................ ۱۷
ارکان تشکیلدهنده جرم در ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................. ................................ ۱۷
ارکان تشکیلدهنده جرم در غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................. ................................ ۱۹
فصل دوم : مجازات سقط جنین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................. ................................ ۲۱
گفتار اول: مجازات سقط در ایران)مبحث دیات( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. ................................ ۲۲
مجازات سقط در ایران)مبحث تعزیرات( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ ................................ ۲۶
گفتار دوم :مجازات سقط جنین در غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................... ................................ ۳۰
الف( حقوق آمریکا . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. ................................ ................................ ۳۰
ب( حقوق انگلیس . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............. ................................ ................................ ۳۲
فصل سوم :موارد تجویزسقط جنین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................... ................................ ۳۳
2
گفتار اول: الف( موارد تجویز سقط جنین در ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ................................ ۳۴
گفتار اول: ب ( موارد تجویز سقط جنین در غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ................................ ۳۹
گفتار دوم : مصادیق مواد مذکور و مصداق قاعده نفی عسر و حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ ۴۲
قاعده نفی عسر و حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ ................................ ................................ ۴۳
مدارک و مبانی قاعده نفی حرج از آیات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... ................................ ۴۳
روایات دال بر قاعده نفی حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................... ................................ ۴۸
معنا و منظور از عسر و حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... ................................ ................................ ۵۳
مفاد قاعده نفی عسر و حرج و مقصود از آن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................. ................................ ۵۴
تعارض قاعده نفی حرج باقاعده لاضرر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................... ................................ ۵۵
قلمرو قاعده نفی حرج وتعارض آن باسایر عمومات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... ................................ ۵۷
مشکلات ناشی از حمل و عدم سقط جنین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................. ................................ ۵۹
نتیجه و جمعبندی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............. ................................ ................................ ۶۳
ضمیمه 1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ۶۵
منابع و مآخذ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... ................................ ................................ ۷۳
3
مقدمه
بسمالله الرحمن الرحیم: و لقد خلقنا الانسان من سللةٍ من طین ثم عللنن ن ة ف
ثم خلقنا الن ن علقن فخلقنا الللقن مض ة فخلقنا المض ة عظما فکسانا » قرار مکین
اللظم لحما ثم انشانن خلقاً أخر فتبارک الله احسن الخالقین )ساره مبارکن مامنان آیات
12 _ 14 )
ملمالاً تصمیمگیری بن داشتن یا نداشتن فرزند برای زوعین، م بایست قب از انلقاد
ن ن و حاملگ صارت گیرد و زوعین باید با انتخاب روش مناسب و با مشارت و نظر
پزشک متخصص راه علاگیری از بچندار شدن را انتخاب کنند، چرا کن اگر بلد از انلقاد
ن ن و شروع حاملگ مبادرت بن سقط عنین نمایند عرم محساب و قاب متازات
خااهد شد.
سقط عنین از عملن ملضلات یا عرمهای است کن دارای سابقن دیریننای در تاری
بشریت است. در هر مکان و زمان کن اعتماع بشری باده است مسألن سقط عنین بن
عناان یک مسألن و عرم یا مرض و بیماری م رح باده است. با تاعن بن پووه های
دقیق انسانشناس بن نظر م رسد کن سقط عنین پدیدهای است عهان و حت غیر
ممکن است بتاان یک سیستم اعتماع فرض تصار نماد کن در آن هرگز زن وادار بن
سقط عنین نشده باشد همیشن زنان وعاد داشتناند کن عل رغم می خاد حاملن
شدهاند و در فرهنگهای مختلف طرق مت اوت برای ح این ملما اتخاد گردیده
است. 1
سقط عنین یک از مسائ مارد ابتلاء در عاملن کنان است کن امروزه بن دلای
گاناگان با فراوان آن مااعن هستیم، اگر چن دولتها بن لحان انباه عملیت و رشد
1 ر. ک؛ محمود عباسی حقوق پزشکی ج - 3 ص 17
4
شلار فرزند کمتر زندگ « فزاینده آن و از سای دیگر کمباد امکانات زندگ م لاب
را ترویج م کنند، با این حال برخ از آنان بن لحان در نظر داشتن ارزشهای » بهتر
انسان ، دامنن شلار یاد شده را بن قب از وعاد یافتن انسان محدود کردهاند و با تحقق
نخستین مراح وعاد او نن تنها شلار مزبار را مردود دانستن، بلکن با وض قاانین و
مقررات هر ناع ستم بن عنین را عرم م شمارند.
مسألن سقط عنین در حد وسی و گسترده از عملن مسائل است کن محصال تحالات
علم ، اعتماع ، فرهنگ ، اقتصادی و سیاس است. و ارتباا تنگاتنگ با ان تار
عملیت محدودیت مناب حقاق بشر، حقاق و آزادی زنان، مناف دولتها و مصالح عاملن
بشری دارد.
واقلیت این است کن سقط عنین، از ادوار گذشتن تا کنان در همن عاام بشری بن
دلای یا بهاننهای مختلف آشکار و نهان، تاسط مادر، والدین، پزشکان و اشخا فاقد
صلاحیت بن صارت عنای )عمدی( ضربنای)شبن عمد و خ ای مح ( و درمان )
قانان (، انتام گرفتن است و همیشن وعدان فردی و عمل در مقاب بسیاری از سقط
عنینها آزرده خاطر شده آنرا عنایت بن بشریت و تتاوز بن حق حیات دانستناند یا
همااره این سئاال م رح باده کن آیا سقط عنین م لقاً ممناع باده است یا م لقاً عایز
و مشروع؟
1 در فرض دیگر کن اگر عنین سقط نشاد عان مادر در خ ر قرار م گیرد بن نحای -
کن احتمال و بیم مرگ مادر وعاد دارد آیا نم تاان با تاعن بن مشکلات کن با مرگ
مادر برای فرزندان و از هم پاشیدن خانااده بن وعاد م آید سقط عنین را تتایز کرد؟
2 _ در ماردی کن شخص بن خاطر راب ن نامشروع خصاصاً در مسألن تتاوز بن عنف و
یا بن سبب زنای با محارم چن بن صارت تراض و چن بن عنف حاملن شده است کن
5
ممکن است منتر بن بروز عاارض روان برای مادر شاد، و از طرف دیگر مسألن بارداری
از طریق زنا، کن یک از ملضلات اعتماع عاملن اسلام م باشد، و چارهای عز سقط
عنین برای ح ظ آبرو و حیثیت خاناادگ کن بن خاطر زنای با محارم بن مخاطره افتاده
است وعاد ندارد. و این لکن ننگ تا پایان عمر طرفین مخصاصاً مادر بر پیشان آنان
نق م بندد آیا اقدام بن سقط در این ماارد عرم و ممناع است؟ و آیا نباید برای این
فضین کن روز بروز در حال افزای است فکر ملقال نماد؟
در راب ن با مسألن سقط عنین در کتب دیات، حدود و لااحق فقهاء با استناد بن مناب