رساله معماری خانه سالمندان
بخش بزرگی از جمعیت جهان را در طول ۵۰ سال آینده سالخوردگان شصت سال به بالا تشکیل می دهند جمعیت شناسان تخمین زده اند تا سال ۲۰۵۰ جمعیت افراد بالای شصت سال به ۲ میلیارد نفر در جهان برسد. این بدان معناست که به ازاء هر ۵ نفر یک نفر سالمند وجود دارد. به این ترتیب نه فقط کشورهای توسعه یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه نیز بخش بزرگی از جمعیت افراد بالای ۶۰ سال تشکیل می دهند. این افزایش بی رویه سالمندی از یک سو و صنعتی شدن جوامع و به فراموشی سپردن از سوی دیگر باعث شده که مسئله سالمندان و نحوه اسکان آنها به مسئله ای حاد مبدل شود. (۱) لذا بررسی معماری فضاهای اقامتی سالمندان (خانه سالمندان) بر روحیات و رفتار ایشان و یافتن اصول طراحی به عنوان بستری که تاکنون هیچ گونه جمع بندی در مورد آن لحاظ نشده، ما را یاری می رساند در بستری نزدیک، نگاهی دقیق و سنجیده تر بر ارکان، اصول، یافته های گروهی که به دنبال راه حل این معضل بودند باشیم. (۲) کما اینکه کارشناسان بر این باورند که مطلوب بودن محیط زندگی سالمندی در مواردی حتی بر نیازهای مادی آنان برتری دارد. ایجاد فضایی آرام و دور از تنش و التهابات روانی و متأثر از وابستگی های شخصیتی آنان را به ادامه زندگی تشویق نموده و از آنان عناصری زده و پویا و خودجوش می سازدو سبب می شود این قشر به نسیان و فراموشی سپرده شده جامعه نقش خود را بازیابند
رساله و مطالعات خانه سالمندان
فهرست مطالب:
چکیده: ۱
فصل اول: مقدمه
۱-۱- مقدمه : ۳
بیان مساله: ۴
۱-۲- نگاهی به خانه سالمندان: ۴
۱-۳- ضرورت انجام طراحی : ۵
۱-۴- ضرورت وجود خانه های سالمندان. ۶
۱-۴-۱- اساس فکری خانه سالمندان. ۷
۱-۵- مزایا و معایب آسایشگاه سالمندان. ۷
۱-۵-۲- معایب آسایشگاه سالمندان: ۷
***********************************************************
فصل دوم: مطالعات عمومی
۲-۱- تعریف سالمندی و پیری.. ۱۰
۲-۱-۱- ساختار جمعیتی سالمندان. ۱۰
۲-۲- جمعیت سالمندان در جهان. ۱۱
۲-۳- جمعیت سالمندان در ایران. ۱۲
***********************************************************
فصل سوم: مطالعات پایه
استان مازندران: ۱۶
-۱-۲موقعیت جغرافیایی: ۱۶
۳-۱-۲جغرافیای طبیعی موقعیت و وسعت: ۱۷
۲-۲-۲وجه تسمیه مازندران: ۲۰
۱-۳-۲مازندران در گذر زمان: ۲۱
۲-۳-۲زبان در استان مازندران: ۲۵
۱-۴-۲دین و مذهب در استان مازندران: ۲۵
۲-۴-۲ویژگیهای اقتصادی و معیشتی استان مازندران: ۲۶
۱-۵-۲هنرهای دستی مازندران: ۲۹
صنایع چوبی: ۲۹
لاک تراشی: ۳۰
دانه پاش: ۳۱
جوله: ۳۱
کلز: ۳۱
کیله لاک: ۳۲
قند چوله: ۳۲
سیر کوب: ۳۲
حصیر بافی: ۳۳
گلیم بافی: ۳۳
جاجیم بافی: ۳۳
جوراب بافی: ۳۴
موج بافی: ۳۴
پارچه بافی: ۳۵
چنته لفور: ۳۵
نمد مالی: ۳۵
سفال گری: ۳۶
***********************************************************
فصل چهارم : شناخت ویژگیهای سالمندان
۴-۱- ویژگیهای دوران سالمندی.. ۳۸
۴-۲- ویژگیهای جسمی و دگرگونیهای فیزیولوژیکی.. ۳۹
۴-۳- محدودیت های جسمی- حرکتی.. ۳۹
۴-۴- محدودیت های حسی.. ۴۰
۴-۵- تطابق بینایی.. ۴۰
۴-۶- ادراک عمق.. ۴۱
۴-۷- تطابق شنوایی.. ۴۱
۴-۸- چشایی و بویایی.. ۴۱
۴-۹- لامسه. ۴۳
۴-۱۰- سیستم های حرکتی.. ۴۳
***********************************************************
فصل پنجم: توصیه‌های طراحی متناسب با ویژگیهای سالمندان
۵-۱- توصیه های طراحی متناسب با ویژگی های جسمی و دگرگونیهای فیزیولوژیکی.. ۴۵
۵-۲- روانشناسی سالمندان. ۴۵
۵-۲-۱- بهداشت جسمی-روانی سالمندان. ۴۶
۵-۲-۲- برخی احساسات مشترک میان سالمندان. ۴۶
۵-۳- برخی مکانیسم های دفاعی در سالمندان. ۴۶
۵-۳-۱- سن زمانی.. ۴۷
۵-۳-۲- سن جسمی و زیستی.. ۴۷
۵-۳-۳- سن روانی و عاطفی.. ۴۸
۵-۳-۴- سن اجتماعی.. ۴۸
۵-۵- محدودیت های روانی.. ۴۸
۵-۶- بیماریهای روانی.. ۴۹
۵-۷- توصیه های طراحی متناسب با شرایط روحی و روانی سالمندان. ۵۰
۵-۸- علل متزلزل شدن پایگاه اجتماعی سالمندان. ۵۱
۵-۸-۱- بازنشستگی.. ۵۱
۵-۸-۲- مسأله بازنشستگان. ۵۲
۵-۸-۳- نظام بازنشستگی اجباری.. ۵۲
۵-۸-۴- نظام بازنشستگی اختیاری.. ۵۳
۵-۸-۵- بازنشسته و جامعه. ۵۳
۵-۸-۶- ویژگی های روانی اجتماعی.. ۵۳
***********************************************************
فصل ششم: رهنمودهای طراحی با توجه به ویژگیهای سالمندان
۶-۱- رهنمودهای طراحی با توجه به ویژگی های روانی اجتماعی.. ۵۶
۶-۲- پیدایش خانه های سالمندان در جهان: ۵۸
۶-۳- بررسی وضعیت سالمندان در خارج از کشور. ۵۹
۶-۴- جمعیت سالمندان مقیم سراهای سالمند. ۶۱
۶-۵- پیدایش خانه های سالمندان در ایران. ۶۱
***********************************************************
فصل هفتم : رهنمودهای طراحی معماری خانه‌های سالمندان
۷-۱- رهنمودهای طراحی معماری خانه های سالمندان. ۶۳
۷-۲- رهنمودهای طراحی بر اساس ویژگی های سالمندان. ۶۳
۷-۲-۱- ایجاد مناظر زیبا ۶۴
۷-۳- رهنمودهای طراحی با توجه به خرده اقلیم. ۶۵
۷-۴- رهنمودهای طراحی عناصر سازنده فضاهای باز. ۶۶
۷-۴-۱- پیاده روها ۶۶
۷-۴-۲- مبلمان شهری.. ۶۷
۷-۴-۳- طراحی نیمکت ها ۶۷
۷-۴-۴- طراحی میزها ۶۸
۷-۴-۵- طراحی حفاظها و دستگیره ها ۶۸
۷-۴-۶- طراحی نور پردازی.. ۶۹
۷-۴-۷- طراحی علائم و راهنماها ۷۰
۷-۴-۸- پلکان و رامپ… ۷۱
۷-۵- مکان یابی مناسب برای خانه سالمندان: ۷۲
۷-۵-۲- جهت گیری مناسب… ۷۳
۷-۵-۳- ورودی اصلی.. ۷۴
۷-۵-۳-۱- توصیه های طراحی برای ورودی اصلی: ۷۴
۷-۵-۴- کتابخانه. ۷۵
۷-۵-۵- اتاق غذا خوری.. ۷۶
۷-۵-۵-۱- توصیه های طراحی اتاق های غذاخوری.. ۷۶
۷-۵-۶- آشپزخانه. ۷۷
۷-۵-۶-۱- توصیه های طراحی آشپزخانه. ۷۸
۷-۵-۷- اتاق خواب… ۷۹
۷-۵-۷-۱- پنجره در اتاق خواب… ۷۹
۷-۵-۷-۲- روشنایی و رنگ آمیزی اتاق خواب… ۸۰
۷-۵-۷-۳- وسایل مورد نیاز در اتاق خواب سالمندان: ۸۰
۷-۵-۸- امکانات آشپزی و شست و شو. ۸۲
۷-۵-۹- اتاق کارکنان. ۸۲
۷-۵-۱۰- اتاق مدیریت… ۸۲
۷-۵-۱۱- اتاق های درمان و توانبخشی.. ۸۳
۷-۵-۱۲- رختشویخانه مرکزی.. ۸۳
۷-۵-۱۳- انبار وسایل.. ۸۴
۷-۵-۱۴- سرویس های بهداشتی.. ۸۴
۷-۵-۱۵-۱- توصیه های طراحی حمام. ۸۵
۷-۶- ارتباطات عمودی فضاها در خانه های سالمندان. ۸۶
۷-۶-۱- آسانسور. ۸۶
۷-۶-۱-۱- توصیه های طراحی آسانسور. ۸۷
۷-۶-۲- رامپ و سطوح شیب دار. ۸۷
۷-۶-۳- پلکان. ۸۷
۷-۶-۴- راهروها ۸۹
۷-۶-۵- بازشوها ۸۹
۷-۶-۵-۱- درها: ۸۹
۷-۶-۵-۲- پنجره ها ۹۰
– توصیه های طراحی پنجره ها ۹۱
۷-۶-۶- تراس های خصوصی.. ۹۱
۷-۶-۶-۱- تراس های مشترک… ۹۱
– توصیه های طراحی تراس ها ۹۲
۷-۶-۷- محوطه باغبانی.. ۹۲
۷-۶-۸- محوطه بازی فرزندان مهمان. ۹۲
۷-۶-۹- مبلمان و اثاث ثابت… ۹۳
۷-۶-۱۰- توصیه های طراحی کفپوش های مناسب… ۹۴
۷-۶-۱۱- نرده های کمکی.. ۹۵
۷-۷- نشانه ها ۹۵
۷-۸- احساس انسانی.. ۹۶
۷-۹- احساس مکانی.. ۹۷
***********************************************************
فصل هشتم : مطالعات موردی آسایشگاه‌های ایران
۸-۱- بررسی چند نمونه خانه سالمندان در تهران. ۹۹
۸-۱-۱- آسایشگاه زعفرانیه. ۹۹
۸-۱-۲- آسایشگاه دادخواه ۹۹
۸-۱-۳- آسایشگاه فرزانگان. ۱۰۰
۸-۱-۴- آسایشگاه کهریزک… ۱۰۰
۸-۲- وضعیت کلی خانه های سالمندان در ایران. ۱۰۱
۸-۳- وضعیت کلی سالمندان در ایران و جهان. ۱۰۲
۸-۳-۱- برخورد با مساله سالمندی در جوامع و فرهنگهای مختلف… ۱۰۲
۸-۴- جمع بندی مطالعات موردی خانه های سالمندان: ۱۰۳
***********************************************************
فصل نهم: بررسی چند نمونه
۹-۱- بررسی چند نمونه خارجی.. ۱۰۶
۹-۱-۱- خانه سالمندان«دو اوورولوپ» ۱۰۶
۹-۱-۲- مجتمع اقامتی سالمندان «آلتن وهنهایم» ۱۱۱
۹-۱-۳- مجتمع اقامتی سالمندان «هومانیتاس – برگوگ» ۱۱۷
۹-۱-۴- مجتمع اقامتی سالمندان «مجتمع اقامتی برک بری» ۱۲۴
۹-۱-۵- مجتمع اقامتی سالمندان« البشلس پارک» ۱۳۲
***********************************************************
فصل دهم: مبانی نظری و روند طراحی
۱۰-۱- مبانی نظری.. ۱۴۱
۱۰-۲- برنامه فیزیکی.. ۱۴۳
فضاهای اقامتی شامل: ۱۴۳
فضاهای اداری و درمانی شامل: ۱۴۳
فضاهای خدماتی شامل: ۱۴۴
منابع و ماخذ: ۱۴۵
