دانلود مقاله رایگان گزیده ای از شرح حال مولانا جلال الدین
گزیده ای از شرح حال مولانا جلال الدین
به قلم: استاد فقید بدیع الزمان فروزانفر
نام مولانا بنا به قول اغلب تذکره نویسان محمد و لقب او جلال الدین است و تمامی مورخان، او را بدین نام و لقب نام برده اند. احمد افلاکی از بهاء ولد نقل می کند که: «خداوندگار من از نسل بزرگ است» و اطلاق خداوندگار با عقیده الوهیت بشر که این دسته از صوفیه معتقدند و سلطنت و حکومت ظاهری و باطنی اقلاب نسبت به مریدان خود در اعتقاد همه صوفیان تناسب تمام دارد از همین نظر است، و به همین مناسبت بعضی اقلاب به آخر و اول اسم خود لفظ شاه اضافه کرده اند.
اقب مولوی نیز که از دیر زمان میان صوفیه و دیگران بدین استاد حقیقت بین اختصاص دارد، در زمان خود و حتی تا قرن نهم نیز شهرت نداشته و ممکن است این لقب از روی عنوان دیگر یعنی مولاناء روم گرفته شده باشد.
در منشأت قرن ششم، القاب را «به مناسبت ذکر جناب و امثال آن» پیش از آنها با یاء نسبت استعمال کرده اند، مثل: جناب اوحدی، فاضلی، اجلی. و می توان گفت که اطلاق مولوی هم از این قبیل بوده و به تدریج بدین صورت یعنی با حذف موصوف، به مولاناء روم اختصاص یافته باشد و مؤید این احتمال آنست که در نفحات الانس این لقب بدین صورت «خدمت مولوی» به کرّات در طی ترجمه حال او به کار رفته است، لیکن در شرح حال وی نه در این کتاب و نه در منابع قدیم تر، مانند تاریخ گزیده و مناقب العارفین کلمه مولوی نیامده است.
