تصفیه گاز

مقدمه :

مقدار گازی که برای استحصال انرژی و یا تولید ترکیبات شیمیایی و پتروشیمی مصرف می شود بسیار زیاد است . گازهای مولد انرژی از هیدروکربورهای سبک هستند که ممکن است ناخالصیهایی هم داشته باشند که قبل از مصرف بایستی جدا شوند . گاز طبیعی ممکن است بعنوان همراه با استخراج نفت و یا مستقلا از منابع گاز زیر زمینی     ( مانند کنگان و سرخس ) بدست می آید .

عمده ترین ناخالصیهای موجود ئیدروژن سولفوره ، انیدریدکربنیک و رطوبت است مقدار ناخالصیهای موجود بستگی به منابع تولید دارد و امکان دارد که مقدر ئیدروژن سولفوره آن تا 50 درصد مجموع نیز برسند .

1-1- تعریف گاز طبیعی و شناخت آن :

همانطوریکه اشاره شد گاز طبیعی ترکیبی است که هیدروکربورهای اشباع شده شامل گاز متان ( CH4)  ، اتان (C2H6) ،  پروپان ( C3H8) ، بوتان ( C4H10) و درصد ناچیزی هیدروکربورهای سنگین و نظیر پنتان و غیره . جزء عمده گاز طبیعی را متان که سبکترین بخش ترکیبات نفتی است و میزان آن به 95 درصد مجموع و سپس اتان که در بعضی مخازن نسبت آن 10 درصد مجموع را شامل می شود .

هیدروکربورهای گاز به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند :

الف ) گازهای جدا شده از نفت چه در دستگاههای بهره برداری جدا شوند و یا در مخزن زیر زمینی جدا شوند به آنها گاز همراه یا مرتبط با نفت و یا ( ASSOCIAIE GAS) گویند .

مانند گازی که همراه نفت از چاههای نفت جنوب کشور خارج می شود . با توجه به اینکه گاز همراه با نفت دارای هیدروکربورهای سنگین نیز می باشند . پس از استخراج نفت آنرا وارد دستگاههای تفکیک نفت نموده و هیدروکربورهای تر و خشک مجموعه از آن جدا می شوند و سپس با یک سلسله عملیات در کارخانه های گاز و گاز مایع          ( N.E.L) شرکت ملی نفت ، گاز خشکی جدا و بوسیله خط لوله تحویل شرکت ملی گاز می گردد .

ب) گازهائیکه هنگام اکتشاف همراه نفت نبوده و تماس هم با نفت نداشته اند آنها را گاز غیر همراه یا غیر مرتبط و یا ( NON – ASSOCIATED) گویند .

2-1-  انواع گاز طبیعی و موارد مصرف :

گاز طبیعی برحسب ناخالصیهای موجود در آن بنامهای مختلف شناخته می شوند که در اینجا به دو نوع آن اشاره می نمائیم .

1- گاز شیرین :

گاز شیرین گازی است که هیدروژن سولفوره ( H2S) و گاز انیدریک کربنیک ( CO2) آن در حداقل مجاز و مناسب خط لوله باشد .

2- گاز ترش :

دستگاههای مربوطه و پایین آوردن ارزش حرارتی گاز طبیعی می بایستی از آن جدا گردند ، لذا پالایشگاه گاز بید بلند بهمین دلیل تاسیس شده است تا گازهای اسیدی حاصله از منابع نفتی آغاجاری را که درصد حجمی آن به 3.3 درصد می رسد از گاز طبیعی جدا نماید .