حدود و شرایط شرعی ساخت و ساز

چکیده:

عنوان این کتاب «حدود و شرایط شرعی ساخت و ساز» است. نظر به تاثیر فراوانی که معماری ابنیه در روح و روان افراد دارد می بایست با مراجعه به منابع اصیل اسلامی به این سوال مهم پرداخت که آیا فقه شیعه برای مسئله مهم ساخت و ساز، حد و یا شرطی را معین کرده است یا خیر؟ پرواضح است که معماری امروزین جامعه ما به دلیل غربزدگی علوم انسانی، و نبود منبع معتبر و قابل مراجعه برای عموم معماران و افراد جامعه جهت ساخت و ساز طبق آموزه‌های دینی باعث ایجاد نوعی خشونت و عدم آرامش در معماری و معرفی الگوهای غربی (مانند معماری رومی) به عنوان الگوی اسلامی شده است.

به همین جهت ضمن مراجعه به منابع معتبر و اصیل روایی و فقهی شیعه و بعضا اهل تسنن به یک دسته بندی جدیدی از مسائل شرعی که تاکنون به آن‌ها پرداخته نشده بود اقدام کرده و کلیه دستورات را ذیل احکام تکلیفی واجب، مستحب و مکروه درآوردیم. بعد از این نتیجه مهم که برای اولین بار در فقه تشیع صورت گرفته بود سعی کردیم که به صورت مختصر به دلایل اختلافاتی که در ظاهر روایات و فتاوای علما وجود دارد اشاره کرده و تا حد امکان علت آن ها را بررسی کنیم.

در یک نگاه کلی می‌توان به مواردی همچون: اشراف بر منازل دیگران،‌ عدم رعایت حریم در انواع ساخت و ساز، رو به قبله بودن سرویس بهداشتی، تزئین مساجد و عدم تامین امنیت مسکن در ذیل محرمات؛ مواردی مثل داشتن یک محل خاص برای عبادت،‌ داشتن تهویه و نورگیر مناسب، تعبیه مهمانخانه و سفید کردن دیوار خانه را در ذیل مستحبات؛ و مواردی مانند نکشیدن دیوار برای پشت بام، بلند بودن مناره مسجد، وجود ستون‌های بزرگ در مساجد، نزدیکی چاه آب و فاضلاب و ارتفاع بالاتر از 4متر برای سقف منزل را از جمله مکروهات ساخت و ساز دانست که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.