پیرامون یک شاخصه شرایط صحت و ایمنی پلها

- مقدمه

در بیستمین جلسه کمیته پیرامون پلهای راه که در فوریه 1992 برگزار شد، یک نظرسنجی در رابطه با، مدیریت پل- پیرامون شاخصی از شرایط صحت و ایمنی پلهای در حال استفاده پیشنهاد شد.

سرانجام تصمیم گرفته شد که این نظرسنجی، در جلسه کمیته اجرایی که در 27 ماه مه همان سال در بروکسل برگزار شد، انجام بگیرد.

این نظرنسجی، به منظور روشن نمودن وضعیت و گرایش های فعلی مدیریت پلهای در حال استفاده از طریق جمع آوری دانش و اطلاعات در رابطه با مدیریت پل در کشورهای مختلف، انجام گرفت. نتایج این نظرسنجی، بعدها می تواند در ارتقای تکنیکهای بازرسی و تشخیص، مورد استفاده قرار بگیرند.

پرسشنامه های نظرسنجی در میان کشورهای مختلفی توزیع شد و بطور کلی هفده، کشور به این پرسشنامه‌ها، پاسخ دادند (به جدول1-1 نگاه کنید) این نظرسنجی براساس اطلاعات جمع آوری شده تکمیل شد. این گزارش، نتایج نظرسنجی و اطلاعات کسب شده را ارائه می نماید و پیشنهادی در راستا و موضوعات مدیریت پل در آینده، مطرح می نماید.

هدف و گستره نظرسنجی

ساختارهای پل، حلقه های ارتباطی مهمی را در یک سیستم راه، ایجاد می نمایند. پلها، یکی از بخشهای راه هستند که نیاز به بیشترین توجه دارند و 30 درصد از سرمایه گذاریهای کلی در بخش راه را به خود اختصاص می دهند. پلها، راههایی کلیدی به منظور تضمین ایمنی ترافیک راه، هستند و پلها نقش مهمی در حفظ و نگهداری محیط زیست دارند. نیمه دوم قرن بیستم، شامل توسعه جهانی چشمگیری در زمینه ترافیک راه بوده است که طی آن رشد قابل ملاحظه ای در تعداد پلهای احداث شده طی دهه 1950 و 1960 صورت گرفته است (جدول 2-1). هرچند این رشد در دهه 1970 به اوج خود رسید. با این حال، بسیاری از کشورها، برای احداث راهها، همچنان نیاز به سرمایه گذاری در پلها دارند.

طبق اطلاعات جمع آوری شده، طول اجرا شده در هر کشور متفاوت است. بنابراین به منظور مقایسه شرایط پلهای راه در میان کشورها، حتی الامکان از نقطه نظری برابر، این گستره با اطلاعات دقیق، بعنوان «راه اصلی» تعیین و تعریف شده است (به ضمیمه، جدول 1 نگاه کنید).

از سوی دیگر، سرمایه گذاری در تعمیر و نگهداری پلهای از قبل ساخته شده، نیز حائز اهمیت می باشند. پلهایی که در دهه 1950 ساخته شده بودند، در حال حاضر بالغ بر سی سال است که در حال استفاده بوده اند. این امر نیاز به توجه بیشتر در رابطه با تعمیر ونگهداری پل کارا و امن را به منظور نگهداری و تداوم راههای تردد، می طلبد. به منظور حفظ حراست از منافع عمومی، لازم است که نگهداری موثری از پلهای موجود به منظور افزایش طول عمر آنها، بعمل آید.

از یک نقطه نظر واحد، شرایط موجود، امکان سرمایه گذاری نامحدود را نمی‌دهند و سرمایه گذاری در سیستم راه به موثرترین و کارآمدترین روش، موضوعی مشترک برای کلیه کشورها می باشد. به همین ترتیب، لازم است که درک و شناخت دقیقی از شرایط حاضر و آتی پلها داشته باشیم و تصمیم گیریهای معقول و متقاعد کننده ای در رابطه با توزیع و تقسیم بودجه ها از نقطه نظر حفظ و نگهداری راههای تردد و محیط زیست در حین توجه به شرایط موجود، داشته باشیم.

مقوله مدیریت پل اخیراً در پاسخ به این نیازها، مطرح شده است. کمیته C11 به این مقوله، بعنوان یک استراتژی برای مواجهه با موضوعات گسترده مربوطه، به منظور تضمین ایمنی و توانایی استفاده از پلهای موجود به نحوی که در گزارش OECD تعریف شده بود، به خوبی واقف است.

فعالیت های خاص، موضوعات گسترده ای از این قبیل را در بر می گیرند:

-      تکمیل و روز آمد کردن موجودی پلهای در حال استفاده و اطلاعات مربوطه

-      تخمین های بودجه و توزیع های آن

-      برنامه ریزی بازرسی

-      آموزش و پرورش پرسنل بازرسی و تعمیر و نگهداری

-      تجهیزات و متدهای بازرسی

-      دسترسی به کلیه اطلاعات مربوط به پلها

-      تشخیص شرایط صحت و ایمنی

-      تعمیر و تقویت

-      برنامه تعویض و جایگزینی

-      کنترل ترافیک

کمیته C11 موضوع مدیریت پل را برگزید، به این دلیل که از نقطه نظر نیازهای فعلی در جاییکه مدیریت و نگهداری پل به منظور ایمنی راه و حفظ و نگهداری زیست محیطی، ضروری است، بسیار مهم است که یک سازمان بین المللی، تئوری مثبتی را در رابطه با متدهای کارآمد برای مدیریت پل، براساس تجربیات و مفاهیم انفرادی استفاده شده در کشورهای مختلف ارائه نماید.

با این حال، تفاوتهایی در تاریخچه مدیریت پل و در سطوح گسترش و ارتقا که بدلیل تفاوت در شرایط جوی، تاریخ، فرهنگ و شرایط ارتقای راه در کشورهای مختلف، هستند، وجود دارد. بنابراین، تصمیم بر این گرفته شد که تا دوره جلسه 1995 مونترال، این تحقیق، بر روی موضوع مشترک یک، شاخصه ای از شرایط صحت و سلامت پلهای در حال استفاده، متمرکز شده چرا که این موضوع بخش عمده ای از فعالیت های مدیریت پل را در بسیاری از کشورها، تشکیل می دهد. پس از این موضوع، تکنیک بازرسی و تشخیص که به منظور شناسایی شرایط پلهای در حال استفاده، مورد بررسی قرار گرفت.

این گزارش، نتایج این نظرسنجی را که طبق موارد و دسته های زیر، جمع بندی شده اند، ارائه می نماید:

1) سیستم های بازرسی و مجموعه قوانین استفاده شده برای شناسایی پیشینه و سابقه پلها در کشورهای مختلف.

2) سبکها و شرایط فعلی تکنیکهای بازرسی که در حال استفاده هستند یا در کشورهای مختلف، توسعه یافته اند.

3) مثالهایی از تکنیکهای تشخیصی.

3- سیستم های بازرسی و مجموعه قوانین1-3- موارد عمومی:

به منظور نگهداری و مدیریت موثر پلهای در حال استفاده، چند سری فرآیند باید بطور سیستماتیک بکار گرفته شوند تا شرایط تخریب، شناسایی، پیوستگی و اتصال آن، بررسی و هرگونه معیارهای مخالف، مشخص شوند. بعنوان مثال فرایندهایی از بازرسی گرفته تا تشخیص. بنابراین، ضروری است که استانداردها یا دستورالعمل هایی که این موارد را تصریح می نمایند، استمرار پیدا کنند.

ترکیبات متنوع و گسترده ای از طبقه راه و تعداد، نوع و تاریخ احداث پلهایی که تحت مدیریت هستند، در هر کشوری، وجود دارد. استانداردهای بازرسی، یا دستورالعمل هایی که در هر کشوری، در پاسخ به شرایط انفرادی به منظور کشف آسیب پل، وضع شده اند، میزان پیوستگی را شناسایی و در مورد لزوم تعمیر یا جایگزینی، قضاوت می نمایند. نتایج چنین بازرسیهایی در پایگاههای اطلاعاتی کامپیوتری، در بیشتر کشورها، استمرار پیدا می کنند، چرا که این نتایج، برای بازرسیهای بعدی‌و کارهای تعمیراتی، ضروری هستند. این استانداردها، دستورالعمل‌ها، نتایج جمع آوری شده بازرسیها و متدهای بازرسی، برای هر کشوری، در زمینه اداره و کنترل پلهای مشابه، بسیار مفید هستند.

2-3- استانداردهای بازرسی یا دستورالعمل‌ها

هر کشور گزارش کننده، استانداردهای بازرسی و دستورالعمل های وضع شده خاص خودش را دارد. یکی از بکارگیریهای اولیه استانداردها و دستورالعمل های موجود وضع شده، در امریکا و در سال 1970، صورت گرفت.

در هر کشوری مبنای بکارگیری بازرسی، در استانداردها و دستورالعمل ها، مشخص شده است، جاییکه مهندسان، می توانند متدهای واقعی قابل استفاده را تعیین نمایند.

مطالب و محتوای استانداردها و دستورالعمل ها در هر کشوری می تواند، متفاوت باشد، برخی از آنها براساس نوع ساختار طبقه بندی می شوند (مانند سازه روزمینی، سازه زیر زمینی و تجهیزات فرعی)، در حالیکه، سایرین براساس نوع بازرسی، گروه‌بندی می شوند.

در بیشتر کشورهای تحت مطالعه، بازرسی اصلی، به تفصیل شرح داده شده اند این جزئیات شامل هدف، تناوب، سیستم/ متد، موضوع و اقلام، ثبت نتایج بازرسی و ارزیابی نتایج بازرسی می باشد. همچنین در بسیاری از کشورها، برای هر تعمیر و یا تعویض توصیه شده براساس نتایج بازرسی، این توضیحات، ارائه می شوند.

 هدف و گستره بازرسی

هر کشوری، از بازرسیهای عمومی برای کشف زود هنگام تخریب، بازرسیهای کامل برای ارزیابی سالم بودن و نیاز به تعمیر و سایر بازرسیها برای منظورهایی خاص، استفاده می نماید. از میان آنها، بازرسیهای عمومی و کامل، بصورت ادواری بکار گرفته می شوند. بازرسیهای خاصی در صورت لزوم، مانند پس از یک مورد غیرعادی یا آسیب شدید، یا زمانیکه بواسطه نتایج یک بازرسی کامل و مشروح، نیاز به بازرسی دیگری می باشد، بکار گرفته می شوند.

بازرسیهای عمومی، در طول بررسیهای راه روزانه، انجام می گیرند که از طریق بررسیهای بصری (از درون یک خودرو) رویه  جاده، درزهای انبساط سیستم‌های زهکشی و غیره و همچنین از طریق مطالعات دورازمحل سازه‌های روزمینی و زیرزمینی، اینکار، انجام می گیرد.

بازرسیهای تفصیلی و خاص بصورت عینی و در مجاورت سازه از داربست موقتی یا خودروی بازرسی، انجام می‌گیرند. همچنین از تجهیزات بازرسی نیز استفاده می‌شود.

متد بازرسی

علاوه بر بازرسیهای بصری، بازرسی های به کمک تجهیزات نیز در بیشتر کشورها، انجام می گیرد که طی آن، بازرسان ابزار و وسایل را حمل می نمایند (مانند دوربین دوچشمی، اندازه‌گیریهای ترک خوردگی و دوربین).

در زمان بازرسی، ممکن است، عکس نیزگرفته شود و شرایط بازرسی در قالب نقشه، ثبت شوند. برخی از کشورها، علاوه بر اینها، از آزمایش چکش، حرارت سنج سطح، نوار ضبط صوت‌ها، اندازه‌گیر درز یا شکاف ترازیاب، آشکارساز کلرید و غیره، استفاده نمایند. در سوئد، اندازه گیری از طریق کامپیوترها نیز، گسترش پیدا کرده است.

ترفندهای word2013(ورد)

ترفند های word 2013
تایپ سریع
آموزش ساخت فهرست مطالب
وترفندهای دیگر..........

استانداردهای ساختمان کتابخانه

عوامل مؤثر در برنامه ریزی

گرچه معمولاً لازم است در هر کتابخانه عمومی بخش امانت و مراجعه جداگانه ای برای بزرگسالان و کودکان در نظر گرفت، اهمیت نسبی آن تحت مقتضیات گوناگون بسیار متفاوت خواهد بود. پیش از آنکه فضای لازم برای هر یک از این خدمات پیش بینی شود، باید براساس هدفهای کتابخانه و ارجحیت های محلی، در مورد دامنه و گسترش این خدمات و تسهیلات وابسته به آن تصمیم گرفت.

دگرگون پذیری

ساختمان کتابخانه های عمومی باید به گونه ای طرح شود که نیازهای قابل پیش بینی در ظرف 10 الی 20 سال بعد را در خود بگنجاند و تغییرات تعداد و مشخصات جمعیت حوزه عملکرد را در نظر داشته باشد. در صورت امکان، باید محل کتابخانه را باتوجه به گسترش آتی ساختمان کتابخانه برگزید و در طرح ساختمان نیز به این امر توجه نمود. لازم است طرح داخلی ساختمان، چگونگی استفاده از فضا، طرز قرارگرفتن چراغها، منابع تأمین حرارت، و دیگر وسایل فنی دارای انعطاف و دگرگون پذیری هر چه بیشتر باشد. رعایت این امر به ویژه در بخشهایی از کتابخانه که مورد استفاده همگان است اهمیت دارد. حتی در کتابخانه های بزرگ هم غالباً بهتر است تقسیم فضا نازک و قابل برداشتن انجام داد و تا جای ممکن از تقسیماتی به اطاق و بخش جداگانه پرهیز کرد.

گزینش جاودسترسی

دسترسی سریع و راحت مردم به کتابخانه مهمتر از آنست که کتابخانه شعاع عملکرد متمایزی اختیار کند. کتابخانه هایی که در نواحی مرکزی شهر در مسیر جریان آمد و رفت افراد پیاده و نیز وسایل نقلیه عمومی واقع شده اند و از تسهیلات پارکینگ وسیع برخوردارند، خوانندگان بیشتر از نواحی بسیار گسترده تری جلب می نمایند تا کتابخانه هایی که فاقد این مزایا هستند. در اینجا عامل اصلی کشش خواننده به کتابخانه، تنها کتابخانه به طور مطلق نیست بلکه کشش و جاذبه کلی منطقه ای که کتابخانه در آن واقع شده بسیار مؤثر است؛ به همین سبب قرار دادن کتابخانه در مراکز ویژه خرید و بازار، مورد توجه است. به طور کلی کتابخانه- های فعال و گسترش یافته خواننده را از نقاط دورتر جذب می کنند و هر چه کتابخانه بهتر و بزرگتر باشد شعاع عملکرد مؤثر آن نیز گسترده تر خواهد بود. با اینهمه، به ناچار میزان کارآیی کتابخانه با مسافت نسبت عکس دارد. در شهرها معمولاً لازم است کتابخانه های شاخه با شعاع 5/1 کیلومتر و کتابخانه های بزرگتر با شعاع 3 تا 4 کیلومتر عمل کنند. البته ممکن است لازم شود این مشافت را برحسب عواملی چون تسهیلات آمد و رفت، تراکم جمعیت، و ویژگی- های مشترک در نواحی مختلف، تعدیل کرد. طرح ریزی خود ساختمان نیز باید به گونه ای باشد که دستیابی به کتابخانه را ساده نماید و تا جای ممکن از ایجاد پلکان، درهای تنگ، و دیگر فضاهای خفه و بسته احتراز شود. لازم است به مشکلات سالخوردگان و معلولین توجه داشت و هر جا ضرورت ایجاب کند از آسانسور، سطوح شیب دار، و درهای خودکار استفاده نمود.

همکاری با سایر مؤسسات فرهنگی، آموزشی، تفریحی

در صورتی که شرایط بالا امکان پذیر باشد، معمولاًَ مرتبط ساختن کتابخانه عمومی با سایر مؤسسات خدمات همگانی مانند سالن نمایشگاه، تئاتر، و جز آن، که در شعاع عمل کتابخانه واقع است، مزایایی در بردارد. در تحت پاره ای شرایط، ممکن است کتابخانه عمومی حتی همزمان به صورت کتابخانه مدرسه و یا نهاد آموزشی مشابهی عمل کند؛ این امر به ویژه زمانی عملـی تر خواهد بود که هدف نهاد مزبور برآوردن نیازهای فرهنگی و اجتماعی جامعه به گونه ای همه جانبه باشد. به این ترتیب هر حوزه می تواند حداکثر استفاده را از تمام تسهیلات مربوط بکند.

نمای کتابخانه

ساختمان کتابخانه باید خود به خود گویا باشد. موقعیت و طرح ساختمان کتابخانه عمومی می تواند خدمات آن را به بهترین وجه تبلیغ نماید. اغلب امکان این هست که طرح به گونه- ای تهیه گردد که قسمتی از منظره داخل کتابخانه از بیرون مشاهده شود و رهگذران بتوانند جنب و جوش درونی آن را ببینند. ویترین های نمایشی در خارج ساختمان و نیز سالن ورودی خوش طرح می تواند به این منظور کمک کند.

استانداردها

در بندهای زیر فضای مورد نیاز برای فعالیتهای مختلفی که کتابخانه عمومی عرضه می کند، همراه با فضای لازم برای انجام کارهای اداری و مانند آن یک به یک بررسی می شود. این پیشنهادات مختص کتابخانه عمومی است به این معنی که هرگاه یک کتابخانه در آن واحد هم برای عموم مردم و هم برای آموزشگاه و یا دانشکده ای کار کند باید در مطالب زیر تغییرات قابل ملاحظه ای داده شود.

فضایی که برای خدمات مربوط به مرجع و یا امانت در بندهای 86 تا 96 پیش بینی شده، کلی است. غالباً هر دو این امور از محل واحدی مانند سالن مشترک کتابخانه و یا بخش مربوطه انجام می شود. ولی گاهی اوقات قسمتی از یک یا هر دوی این خدمات در بخشهای موضوعی جداگانه و یا در محلهای مجزا صورت می گیرد. مثلاً قسمتی از کتابخانه که به موسیقی، تکنولوژی، تاریخ محلی، و یا کتابخانه مجزا برای کودکان اختصاص دارد. چنانچه محلهای جداگانه ای در کتابخانه برای مقاصد خاص در نظر گرفته شود، ممکن است لازم باشد به مساحت کل هر یک افزود تا فضای اضافی برای امانت و نیز کاربرد اضافی مورد نیاز تأمین شود. کودکان زیر چهارده سال معمولاً 25 تا 30 درصد کل جمعیت را تشکیل می دهند، پیشنهادات زیر بر شالوده این نسبت تنظیم شده است، با این فرض که بسیاری از کودکان زیر چهارده، از کتابخانه بزرگسالان استفاده قابل ملاحظه ای خواهند کرد.

لازم است به وظایف مشابه پایگاههای کتابخانه ای بزرگ و کوچک در حوزه یک تک واحد کتابخانه عمومی توجه داشت (بند 20 را ببینید). بررسی وضعیت جامعه ای که از کتابخانه استفاده می کند معمولاً می تواند نخستین گام برای تخمین فضای مورد نیاز برای هر یک از بخشهای کتابخانه باشد. مثلاً ممکن است کتابخانه ای عهده دار نقش منبع اطلاعاتی مرجع برای حوزه گسترده ای باشد و در عین حال کتاب در اختیار فرد در حوزه محدودتری گذارده و به نیاز کودکان ساکن در حول و حوش کتابخانه نیز پاسخ گوید. در این صورت ممکن است لازم شود برای انجام هر یک از این سه وظیفه، فضای مورد نیاز را برمبنای سه گروه گوناگون پیش بینی نمود.

همچنین باید توجه داشت که استاندارد کلی ویژه مجموعه کتاب که در بند 22 به آن اشاره شد، به تک واحدهای کتابخانه ای مطابق با تعریف بند 8 مربوط می شود. معمولاً این کتابها را باید در درون حوزة هر تک واحد، بین چندین پایگاه کتابخانه ای منجمله کتابخانه های مادر و یا کتابخانه های شاخه تقسیم نمود. از آنجا که برخی از بخشهای این کتابخانه ها کار یکدیگر را تکرار می کنند، معمولاً لازم است مساحت بخش امانت بزرگسالان را در هر یک از پایگاهها کاهش داد و در پیشنهادات زیر و ارقامی که به عنوان راهنما در جدول 1 آمده است تجدیدنظر نمود.

بخش امانت بزرگسالان

لازم است از مجموعه کلی کتاب متشکل از 2 تا 3 جلد کتاب برای هر نفر (بند 22) حداقل یک جلد کتاب به ازاء هر یک نفر از جمعیت را به بزرگسالان اختصاص داد (جدول یک را ببینید). معمولاً و به طور متوسط یک سوم از کل مجموعه کتاب ویژه بزرگسالان در هر یک از پایگاههای کتابخانه ای در هر زمان به امانت خارج از کتابخانه می رود. از این رو و باتوجه به آنچه در مورد تکرار کار و پوشش مشترک مواد در پایگاههای کتابخانه ای گوناگون گفته آمد، توصیه می شود قفسه بندی باز در بخش امانت بزرگسالان گنجایش 600 جلد کتاب به ازاء هر 1000 نفر جمعیت را داشته باشد. معمولاً کتابخانه هایی که برای جمعیت بیش از 60 هزار نفر کار می کنند می توانند تعداد کتاب کمتری برای هر هزار نفر جمعیت تهیه کنند. کتابخانه ای که حوزة جمعیت 3000 نفری را می پوشاند باید دست کم 4 هزار جلد کتاب از مجموعه را در قفسه های باز قرار دهد. (بند 25 را ببینید. حداقل مجموعه کتاب که در این بند پیشنهاد شده 9000 جلد است که 3/1 آن برای کودکان خواهد بود. معمولاً د رحدود 3/1 از 6000 جلد کتاب باقیمانده برای بزرگسالان نیز در هر زمان به امانت در خارج از کتابخانه می رود). ولی در کتابخانه های شاخه کوچک احتمال جذر و مد در میزان امانت کتاب به ویژه در فصول گوناگون بسیار است. به این دلیل مساحت بخش امانت بزرگسالان (که شامل کتابها در قفسه باز نیز می شود). نباید هیچگاه کمتر از 100 مترمربع پیش بینی شود.

در تمام کتابخانه های بزرگتر باید برای هر 1000 جلد کتاب، 15 مترمربع (111 فوت مربع) در قفسه های باز (با 5 طبقه) در نظر گرفت. هرگاه چنین پیش بینی صورت گیرد، محل کافی برای گردش کتاب، رفت و آمد خوانندگان، میز کارمندان، برگه دان ها، صندلیهای راحتی بدون میز به تعداد یک صندلی برای هر هزار نفر جمعیت، و مقدار متعادلی وسایل نمایشی وجود خواهد داشت. چنانچه دسترسی به تمام قسمتهای مخزن کتاب آزاد باشد، باز هم نمی باید تعداد کتابهای قفسه باز مطابق با جدول یک را کاهش داد.

قسمتهای دیگری که فضای آن با بخش امانت بزرگسالان مرتبط است در بندهای زیر مورد بحث قرار می گیرد:

رسانه های دید و شنودی: بندهای 94 تا 100

فضای نمایشگاه: بند 109

بخش مرجع بزرگسالان

فضای این بخش برای چهار کار مختلف مورد استفاده قرار می گیرد:

الف ـ قفسه های باز کتابهای مرجع

ب ـ میز مخصوص کتابدار مرجع و جای کافی برای مراجعین.

ج ـ فضا برای مطالعه مراجعه کنندگان در داخل کتابخانه، و نیز برای مراجعه کسانی که اطلاع مشخص و معینی را در زمان کوتاهی لازم دارند.

د ـ نگاهداری و استفاده از نشریات ادواری.

فضای مورد نیاز در بخش مرجع با قفسه باز

تعداد کتابهای مرجع (در بند 29) مشخص شده است. این میزان در کتابخانه های مختلف متفاوت است و از مجموعه صد جلدی در کوچکترین واحد کتابخانه ای (کمی بیش از یک درصـد کل مجموعه 9000 جلدی) تا مجموعه ای در حدود ده درصد کل مجموعه در کتابخانه های بزرگ متغیر است. به طور کل نسبت مجموعة مرجع به کل مجموعه ویژه بزرگسالان همراه با تعداد جمعیت فزونی می یابد. ولی برخی عوامل دیگر نیز بر این تناسب مؤثر است. این عوامل عبارتند از میزان خودمداری جامعه و اتکاء آن بر منابع خود، گسترة علایق و فعالیتهای محلی و وضع صنایع، ارتباط کتابخانه عمومی با دیگر کتابخانه های نزدیک، و بالاخره مدت زمانی که در خلال آن مجموعه کتابخانه شکل گرفته است.

با آنکه کتابهای مرجع معمولاً فضای متوسط بیشتری از کتابهای معمولی برروی قفسه اشغال می نماید، لزومی ندارد فضای گردش کتاب در بخش قفسه باز به وسعت بخش امانت کتاب (بند 87) باشد. به طور کلی در بخش مرجع ده مترمربع (108 فوت مربع) برای هر هزار جلد کتاب روی قفسه های باز کافی است. جدول شماره دو میزان مجموعه مرجع در قفسه باز را به نسبت جمعیت های متفاوت نشان می دهد. در این جدول فضای لازم برای نگهداری کتابها و نیز فضای اضافی برای نشستن آمده است. جمع این دو فضا،  جای کافی برای میز کتابدار را نیز در خود می گنجاند.

فضای مورد نیاز برای مراجعین

فضای لازم در اینجا به عوامل بسیاری بستگی دارد مانند:

ـ نوع و تراکم جمعیت، ساختمان سنی آن، شمارة دانشجویان پیوسته کار full-time.

ـ مقتضیات خانه و خانواده در محل.

ـ کمیت و کیفیت مجموعه کتابخانه، به ویژه رسانه های پژوهشی و دید و شنودی.

ـ دسترسی به سایر کتابخانه ها.

ـ کفایت کتابخانه ای دانشگاهی مجاور و مقررات آنها در مورد خوانندگان غیردانشجو.

معمولاً فضای کافی با تهیه 5/1 صندلی (با میز مقابل آن) به ازاء هر 1000 نفر جمعیت بدست می آید. کتابخانه هایی که در حوزه هایی با جمعیت بالای صد هزار کار می کنند می توانند این مقدار را کاهش دهند. لازم است برای هر خواننده در حدود 5/2 مترمربع (27 فوت مربع) برحسب نوع آرایش صندلی و میز پیش بینی نمود. هیچ کتابخانه ای نباید کمتر از چهار صندلی و میز مناسب برای مطالعه منظور بدارد.

فضای مورد نیاز برای نگهداری و مراجعه به نشریات ادواری

هر کتابخانه به تعدادی روزنامه و مجله و نیز فضایی برای استفاده از آنها نیاز دارد. عواملی که در بند پیشین ذکر شد بر میزان و چگونگی پیش بینی فضا برای نشریات ادواری (بند 39 و 40) نیز تأثیر می گذارد. در کتابخانه هایی که در خدمت جمعیتی تا حدود 20 هزار نفر می باشند باید یک صندلی به ازاء هر دو هزار نفر جمعیت برای مراجعین به نشریات ادواری پیش بینی شود؛ هرگاه این جمعیت از 20 هزار نفر بیشتر باشد می توان برای هر سه هزار نفر بعدی یک صندلی در نظر گرفت. با این همه تحت شرایط متفاوت محلی ممکن است نیاز کمتر و یا بیشتری به این تسهیلات احساس شود. در این قسمت لازم است برای هر نفر سه مترمربع فضا پیش بینی نمود: در این مساحت، جای کافی برای نمایش تک شماره های روزنامه و مجلات و محل مناسب و راحت برای مطالعه غیررسمی وجود داشت، مبل راحت و میز کوتاه معمولاً از میز مطالعه رسمی مناسب تر است،

می توان این قسمت را با فضای مطالعة غیررسمی در بخش امانت بزرگسالان (بند 87) آمیخت و قسمتی برای مطالعه آزاد و غیررسمی و تعدد قوای خوانندگان ایجاد کرد. هر کتابخانه باید حدال 8 جا برای نشستن غیررسمی پیش بینی نماید. معمولاً کسانی که به نشریات علمی و سنگین تر نیاز دارند به بخش مرجع مراجعه می کنند نه به بخش نشریات و بهتر است این قبیل رسانه ها را در همانجا نگهداری نمود. در صورتی که مراجعه به این نشریات زیاد باشد، می توان به فضای نشستن در بخش مرجع افزود و از جای نشستن غیررسمی در قسمت نشریات ادواری کاست...

WPS Office

جدیدترین نسخه کامل افییس موبایل

معماری اسکله های دریایی و اهمیت آنها

-1- مقدمه

هدف اصلی از احداث بنا در ایجاد ارتباط موثر و ایمن بین ترابری دریائی و حمل و نقل زمینی است. در کشورهائی نظیر ایران که دارای مرزهای آبی قابل توجهی هستند، برای احداث یک بندر دلایل متعددی وجود دارد که از آن جمله موارد زیر را می توان بر شمرد:

الف- مسائل سیاسی و حاکمیت ملی (اهمیت کنترل مرزهای آبی)

ب- دسترسی به منابع سوختی و فسیلی و انرژی های پدیده های طبیعی دریا

ج- دسترسی به ذخائر غنی غذایی

د- شکوفائی اقتصادی و بازرگانی و توسعه صنعتی

ه- گسترش مسائل علمی و فنی در پدیده های دریایی

با توجه به این موارد بنادر را می توان دروازه مهمی برای رشد و شکوفایی همه جانبه کشورهائی دانست که از موهبت داشتن مرز آبی برخوردارند. در استفاده از بنادر، شناورها نقش مهمی را برعهده دارند بنحوی که بوسیله شناورها امکان جابجائی کالا و مسافر از خشکی به دریا و برعکس میسر می گردد. از اینرو ایجاد سهولت و ایمنی در ارتباط شناور و خشکی بسیار حائز اهمیت است که برای این منظور لازم است تسهیلاتی برای پهلوگیری شناورها ایجاد شود که از آن تحت عنوان اسکله نیز یاد می‌شود.

اسکله ها از قرنها قبل توسط بشر مورد استفاده قرار می گرفته و از مصالح ابتدائی و محلی ساخته می شده است. در سالهای بعد و بویژه در قرن گذشته و با پیشرفت چشمگیر فناوری و علوم دریایی، انواع مختلف اسکله طراحی، اجرا و مورد بهره برداری قرار گرفته است.

احداث بندر در یک کشور معمولاً جزء طرحهای ملی بوده و بودجه ای ویژه از سوی دولت به آن تخصیص می یابد. اسکله ها نیز که از مشخصه های اصلی بنادر هستند دارای هزینه طرح و اجرای قابل توجهی بوده و از اینرو طرح اقتصادی اسکله‌ها صرفه جویی قابل ملاحظه‌ای در سرمایه ملی را در پی خواهد داشت.

هزینه های تعمیر و نگهداری اسکله ها نیز بسیار قابل ملاحظه است. عوامل مختلفی در فرسودگی زودرس سازه دخالت دارد که از آنجمله شرائط اقلیمی و عدم استفاده صحیح از سازه و نیز فقدان سیستم نگهداری دائمی است.

این نمونه و نمونه های مشابه، بیانگر اهمیت فوق العاده دقت در طراحی است. بعبارت دیگر چنانچه مشاور طرح، در طراحی استفاده از مصالح مرغوب را لحاظ نموده و رعایت استفاده از آن را در اجرای طرح کنترل نماید و بعلاوه در بهره‌برداری از ضرائب اطمینان مناسب استفاده نماید، کاهش قابل ملاحظه‌ای در هزینه های تعمیر و نگهداری به دنبال خواهد داشت.

در این سیمنار سعی شده است که روندی برای طراحی سریع و در عین حال امکان مقایسه بین طرح های مختلف ارائه شود تا بتوان طرح اقتصادی را تعیین نمود. در راستای تحقق این هدف یک برنامه کامپیوتری مبتنی بر فرضیاتی که در فصول آتی خواهد آمد تهیه گردیده است.

1-2- اسکله ها

اسکله ها که از آنها به عنوان سازه پهلوگیر نیز یاد می شود، عمدتاً برای بارگیری و تخلیه کالا و یا پایانه ای برای جابجائی مسافر قابل استفاده اند. صرفنظر از انواع مختلف اسکله، برای هر اسکله سه نقش اساسی زیر را می توان بر شمرد:

الف- تامین پهلوگیری و تکیه گاه مناسب برای کشتیها و تسهیلات مهاربندی

ب- تامین رابطه بین کشتی و خشکی

ج- نقش دیوار نگهبان برای خاکریزی پشت اسکله

اسکله های جدا از ساحل[1]، غالباً دو نقش نخست را ایفا نموده، در حالی که اسکله‌های ساحلی[2] هر سه وظیفه را برعهده دارند.

1-3- سیستم های کلی اسکله

با توجه به مشخصات محل اسکله و روشهای طرح و اجراء سیستمهای مختلفی برای اسکله‌ها وجود دارد که از مهمترین آنها عبارتند از:

الف) اسکله های شمع و عرشه

این نوع اسکله در نواحی دارای خاک نسبتاً سست مطلوبتر بوده در این حالت بار ناشی از سازه توسط نفوذ عناصر باربر (شمع) در خاک بر لایه های زیرین منتقل می‌شود. مصالح سازنده این نوع اسکله عمدتاً بتنی یا فولادی و یا ترکیبی از آنهاست. با توجه به بافت زمین شناسی (سازندهای مختلف) ایران، نواحی نظیر بندرعباس، برای اجرای این نوع اسکله ها مناسب است.

ب) اسکله سپری

این نوع اسکله بوسیله کوبیدن سپر بعنوان عناصر باربر، و پر کردن پشت سپر از مصالحی مانند خاک و احداث عرشه ساخته می شوند. سپرهای مورد استفاده می‌توانند بتنی، فولادی و یا حتی چوبی باشند.

ج) اسکله های وزنی

اسکله های وزنی در خاکهای سخت که دارای باربری مناسبی است، قابلیت طرح و اجرا دارند. اسکله وزنی بوسیله بلوکهائی که غالباً بتنی هستند احداث می شوند. در ایران و در مناطقی مانند بوشهر، این نوع اسکله به تعداد زیادی طراحی و اجرا شده‌اند.

در ادبیات مهندسی دریا، اسکله های موازی ساحل تحت عنوان Wharf یاد شده و اسکله های عمود بر ساحل به نام Pier شناخته می شوند. در انگلستان و بعضی از کشورهائی اروپائی اصطلاحات Quay و Jetty به ترتیب به جای نامهای آمریکائی استفاده می شود.

1-4- انتخاب محل اسکله و مطالعات لازم برای محل انتخابی

ملاحظاتی نظیر سهولت اجرا و دسترسی اسکله به سیستم های حمل و نقل مستقر در خشکی و نیز با عنایت به وضعیت ژئوتکنیکی منطقه، محل مناسبی برای اسکله انتخاب شده و بعد از انتخاب موقعیت مکانی اسکله، لازم است که اطلاعات دقیقتری تهیه گردد که فهرست آنها به شرح زیر می باشد:

1-4-1- مطالعات هیدرودینامیکی و جوی

در این بخش، وضعیت باد، موج و جزر و مد مورد بررسی واقع می شود.

الف) باد

در مورد باد، شدت، تداوم و جهت آن حائز اهمیت است که دسترسی به این اطلاعات باید در مطالعات لحاظ گردد و در صورت عدم وجود اطلاعات و با توجه به اهمیت پروژه در این خصوص تصمیم گیری شود.

ب) موج

موج نیز از نظر خصوصیات اصلی یعنی ارتفاع، پریود و طول موج در طرح اسکله‌های واقع در آبهای محافظت نشده (بنادر فاقد تسهیلات تخفیف اثر موج مهاجم مانند موج شکن) حائز اهمیت است. در صورت فقدان آمار موج، مشخصات موج از روشهای متداول (نظیر روش S.M.B) تخمین زده می شود.

ج) جزر و مد

وضعیت جزر و مد منطقه تأثیر زیادی بر روی مشخصات اسکله، نظیر تراز عرشه اسکله داشته و از این رو پیش از طراحی حتماً بایستی مورد توجه قرار گیرد.

1-4-2- مطالعات ژئوتکنیکی

هدف از انجام مطالعات ژئوتکنیکی، تعیین پارامترهای مقاومتی و نشت پذیری لایه‌های خاک در محل تاسیسات مورد نظر است و در صورت استفاده از خاک و سنگ به عنوان مصالح قرضه، پارامترهای مذکور، برای مصالح ریخته شده باید تعیین شوند. دسترسی به فاکتورهای ژئوتکنیکی، نیازمند حفر گمانه و انجام آزمایشهای صحرایی بوده و آزمایشهای لازم دیگری نیز بایستی بر روی نمونه های اخذ شده انجام شود.

تعداد و عمق گمانه‌های حفاری و نیز نوع آزمایشهای خاک بستگی به اهمیت پروژه و نوع اسکله و وضعیت لایه های خاک دارد. بطور مثال اگر لایه های خاک محل، از یکنواختی نسبی برخوردار باشد، می توان گمانه کمتر و در صورت وجود تغییرات غیرقابل پیش بینی، گمانه های بیشتری حفر نمود. گمانه زنی بایستی در امتداد محورهای مشخصی صورت گیرد که این محورها می تواند محور تقارن اسکله را شالم شوند. در صورتیکه لایروبی نیز در طرح احداث اسکله مطرح باشد، نمونه برداری سطحی از مسیر کانال دسترسی و حوضچه لازم می باشد.

1-4-3- بررسی های هیدروگرافی و توپوگرافی

وجود نقشه های هیدروگرافی برای طراحی هر نوع سازه دریائی در کلیه مراحل لازم است. در مرحله تصمیم گیری، وجود این اطلاعات کمک شایانی در انتخاب محل مناسب بندر و اسکله با توجه به فرم ساحل و وضع طبیعی دریا می نماید.

2-1- مقدمه

اسکله های شمع و عرشه که از آنها تحت عناوین سازه با عرشه معلق[3] یا اسکله با ساختمان باز[4] نیز یاد می شود، ممکن است از فولاد، بتن یا چوب و یا ترکیبی که از آنها ساخته شده باشند. در این سازه ها مقاومت شمعها ناشی از مقاومت نوک و یا اصطکاک جداره و یا ترکیبی از آنهاست. عرشه این سازه ها، عموماً برای توزیع بارهای افقی بین عناصر دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.

2-2- تناسب کاربرد

اسکله های شمع و عرشه به پیشنهاد آئیین نامه دریائی انگلستان (1989، مرجع 14) در شرایط زیر مناسب اند:

الف) خاک بستر شامل یک لایه سست مستقر بر روی لایه ای مقاوم است.

ب) دسترسی به خاکریزی مناسب مورد استفاده در اسکله های دیوار ساحلی (اسکله‌های دارای نگهبان) ممکن نیست.

ج) به حداقل رساندن تزاحم سازه و رژیم هیدرولیکی.

د) زیاد بودن عمق آب.

لازم به ذکر است که در صورت استقرار سازه بر روی بستر سنگی، بستر بایستی قبل از اجرای شمعها آماده شده باشد.

2-3- کاربردها

اسکله های شمع و عرشه، عموماً برای سازه های پهلوگیری موازی ساحل و نیز اسکله های انگشتی عمود بر ساحل مورد استفاده قرار می گیرند.

در اسکله های موازی ساحل، سازه روی یک شیب مشخص ساخته می شود که این شیب از سطح لایروبی شده مجاور وجه پهلوگیری تا سطح زمین پشت اسکله امتداد یافته است. لازم به ذکر است که عمق لایروبی از آبخور کشتی های پهلوگیرنده متاثر است.

2-4- انواع اسکله های شمع و عرشه

نوع سازه به روشهای مورد استفاده جهت تامین مقاومت در برابر بارهای افقی اعمال شده و به آن و نیز نحوه توزیع بارهای قائم در شمعها وابسته است.

جدول 2-1 تقسیم بندی پیشنهادی آئین نامه انگلستان (1989، مرجع 14) را نشان می دهد.