بررسی نقش مالیات در توضیح نوسانات کسری بودجه

چکیده
کارایی سیاستهای مالی در گرو تناسب و ترکیب ابزارهای مالی یعنی درآمدها و مخارج دولتی و نیز
انعطافپذیری و تأثیرگذاری آنها بر اهداف اقتصادی است. در اقتصاد ایران، عواملی مانند وابستگی بودجه
دولت به درآمدهای نفتی و انعطاف ناپذیری مخارج دولت، باعث ناکارآمدی سیاست های مالی شده است
که این موضوع به نوبه خود نقش درآمدهای مالیاتی را در کاهش کسری بودجه دولتی و نوسانات آن کم
رنگ کرده است. در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از رویکرد خود توضیح برداری ساختاری
به بررسی نقش مالیات ها در توضیح نوسانات کسری بودجه پرداخته شود. نتایج حاصل از (SVAR)
تحقیق نشان می دهد که تکانه های حاصل از تولید و سیاستهای مالیاتی در کوتاه مدت بیشترین سهم را
در توضیح نوسانات درآمدهای مالیاتی دارند. تکانه مخارج دولتی درصد بسیار ناچیزی از نوسانات
درآمدهای مالیاتی را به ویژه در کوتاه مدت توضیح می دهد که نشان دهنده پایین بودن جهت علیت از
سمت کسری بودجه و مخارج دولتی به طرف درآمدهای مالیاتی است در نتیجه فرضیه مخارج - و-
را در ایران نقض می نماید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس کسری بودجه (spend-and-tax) مالیات
نشانگر وابستگی بالای بودجه کشور به درآمدهای نفتی میباشد و نشان می دهد که نقش سیاست
مالیاتی در توضیح نوسانات کسری بودجه بسیار پایین می باشد میباشد. نتایج حاصل از توابع عکس
العمل آنی تجمعی برای متغیرهای مدل نشان می دهد که تکانه مثبت سیاست مالیاتی مطابق با مبانی
نظری باعث کاهش رشد تولید در کوتاه مدت می شود ولی اثر منفی آن در بلند مدت خنثی و صفر می گردد.
تکانه مخارج دولتی در کوتاه مدت منطبق با مبانی نظری باعث افزایش رشد تولید ناخالص میگردد ، ولی در
1. کارشناس اقتصادی دفتر مطالعات و تحقیقات مالیاتی
2. معاون دفتر مطالعات و تحقیقات مالیاتی
3. کارشناس اقتصادی دفتر مطالعات و تحقیقات مالیاتی
Archive of SID
www.SID.ir
40 فصلنامه تخصصی مالیات/دوره جدید/شماره پنجم (مسلسل 53 )، تابستان 1388
بلند مدت اثر آن خنثی و به سمت صفر میل می کند. همچنین توابع عکس العمل آنی تجمعی برای
مالیات نشان می دهد که یک تکانه مثبت در تولید و درآمدهای نفتی باعث رشد درآمدهای مالیاتی می
گردند و تکانه مخارج دولتی با یک وقفه سه دوره ای منجر به افزایش درآمد مالیاتی می گردد. توابع
عکس العمل آنی تجمعی برای کسری بودجه نشان می دهد که شوک مثبت در درآمدهای نفتی و
مالیاتی باعث کاهش کسری در بودجه دولت هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت می گردد، اما تأثیر
تکانه درآمدهای نفتی در کاهش کسری بودجه بیشتر از تکانه درآمدهای مالیاتی می باشد.
واژههای کلیدی: کسری بودجه دولت، درآمدهای مالیاتی، درآمدهای نفتی، مدل خود توضیح
برداری ساختاری، تکانه های ساختاری
-1 مقدمه
اقتصادانان کلاسیک و نئوکلاسیک چند دلیل عمده را برای حضور دولت معرفی م ی کنند که
سال هاست اهمیت خود را حفظ کرده است. مبنای این استدلال براساس ناکارایی و نارسایی بازار و نیاز
به مداخله دولت است. نارسایی بازار به شرایطی اطلاق میشود که در آن اقتصاد مبتنی بر بازار نمیتواند
منابع را به نحو بهینه بین بخشهای مختلف اقتصادی اختصاص دهد. نارسایی بازار می تواند علل و
درجات مختلفی داشته باشد. در هریک از موارد و حالات نارسایی بازار، نقش دولت و نوع و شکل
مداخلات دولتی میتواند کاملا با یکدیگر متفاوت باشد.(برادران شرکاء، 1378 ) از جمله دلایل حضور
دولت در اقتصاد از دیدگاه کلاسیک می توان به ارائه کالاهای عمومی، پیامد خارجی، مبارزه با انحصار
طبیعی و تنظیم انحصار و بازارهای ناقص و اطلاعات ناقص یا نامتقارن اشاره نمود.
بودجه دولت به عنوان سندی است که نشاندهنده برنامه ها و هدفهای دولت می باشد و باید
متناسب با وظایف دولت تنظیم گردد و می تواند معیاری برای اندازه مطلوب دولت تلقی گردد.
مالیاتها به عنوان یکی از منابع تأمین درآمدی دولت می باشد. با گسترش روز افزون علم اقتصاد
و حضور دولت در حوزه های مختلف اقتصادی، وظایف جدیدی برای مالیاتها در نظر گرفته شده است.
در واقع یک نظام مالیاتی تحت تأثیر نظام های سیاسی، نظریات اقتصادی، مقتضیات مالی و
روشهای مدیریتی می باشد. دستاوردهای تجربی در اغلب کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که
Archive of SID
www

مسئولیت سازمانی اجتماعی و اجتناب از مالیات: نظر و انعکاس

عنوان این مقاله، مسئولیت سازمانی اجتماعی و اجتناب از مالیات است که اصل مقاله 14 صفحه بوده و ترجمۀ آن 22 صفحه می باشد که با قیمت بسیار مناسب 10000 تومان تقدیم میگردد.

نکات کاربردی-عملیاتی قانون مالیات بر ارزش افزوده

نکات عملیاتی و کاربردی قانون مالیات بر ارزش افزوده  ویژه آزمونهای تعیین سطح

پایان نامه و تحقیق کامل در مورد مالیات (با قابلیت ویرایش ودریافت فایل Word ورد)تعداد صفحات 40

شرح مختصر : در بیشتر کشورها، بخش عمده ای از منابع درآمدی دولت، از طریق مالیات تامین می شود. سهم مالیات از کل درآمدهای عمومی در میان کشورها، متفاوت است و میزان آن بستگی به سطح توسعه و ساختار اقتصادی آنها دارد. در این میان، فرار مالیاتی و گریز از مالیات در کشورها باعث شده است تا درآمدهای مالیاتی کشورها، همواره از آنچه که برآورد می شود کمتر باشد و تمامی کشورها تلاش خود را برای کاهش این دو پدیده به کار می گیرند یا از طریق اصلاح نظام مالیاتی، به چاره جویی برمی خیزند.

فهرست :

مقدمه

فرار مالیاتی چیست؟

تمایز فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی

انواع مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده از نوع درآمدی (VATI)

مالیات بر ارزش افزوده از نوع مصرف (VATc)

ناکارآمدی نظام مالیاتی ایران علل و زمینه‌ها

قوانین و مقررات مالیاتی

فرآیندهای مالیاتی

عدم توجه به رضایت مؤدیان مالیاتی

مؤدیان مالیاتی

فرهنگ مالیاتی

حقوق مالیاتی

قانون مالیاتهای مستقیم

مالیات بر در آمد کشاورزی‌

مالیات بر در آمد مشاغل

مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی

نتیجه گیری

تعداد صفحات :40

فرمت فایل Word

مقاله اختیارات و اقتدارات دستگاه مالیاتی؛ زمان و شیوۀ وصول مالیات )مطالعۀ موردی دو کش و*ر ایران و انگلستان(

چکیده
ب هطور کلی مالیات از مظاهر حاکمیت دولت ب هشمار م یرود و به عنوان مه مترین منبع
درآمدهای عمومی نقشی برجسته در تأمین هزین ههای عمومی ایفا م یکند؛ ب هنحو یکه
م یتوان گفت فعالی تهای دولت و استمرار و تداوم آن به وصول مالیات بستگی دارد. به
این دلیل مالیات در نزد دول تها از اهمیت و جایگاه بسزایی برخوردار است. در این راستا
در حقوق مالیاتی بیشتر کشورها از جمله ایران و انگلستان برای تأمین و تضمین مالیات،
اختیارات و اقتدارات گسترده و منحصرب هفردی به دستگاه مالیاتی داده م یشود تا با توسل به
آ نها بتواند مالیات را در سری عترین زمان و به مناس بترین شیوه وصول نماید. این حقوق و
اختیارات دستگاه مالیاتی که از حاکمیت دولت نشئت م یگیرد، در حقوق عمومی اصطلاحا «امتیازات قدرت عمومی » نامیده م یشود و در حقوق مالی و مالیاتی به آن «اعمال قدرت
مالیاتی » نیز م یگویند. در این پژوهش اقتدارات و اختیارات دستگاه مالیاتی در دو کشور
ایران و انگلستان از منظر زمان و شیوۀ وصول مالیات بررسی و تحلیل م یشوند.
واژه های کلیدی:
اختیارات و اقتدارات، حقوق مالیاتی، دستگاه مالیاتی، مالیات، وصول مالیات.
مقدمه
توجه به پیوند میان سیاست مالیاتی و دستگاه وصول مالیات در اصلاح نظام مالیاتی کشور
از هر حیث موضوعی مهم و قابل تأمل به شمار می آید. بنابراین برقراری و اجرای صحیح
مالیات و بهر هبرداری مطلوب از آن نیازمند شناخت دقیق دستگاه مالیاتی از اختیارات
و وظایف خود در زمینۀ وصول مالیات است. در همین راستا استفادۀ بهینه، مطلوب و
منصفانه از قدرت عمومی مالیاتی برای ایجاد اطمینان در میان مؤدیان و ب هوجود آوردن
ضمانت اجرایی مناسب، ضروری می نماید.
این اختیارات در ایران غالبا به سازمان امور مالیاتی و در انگلستان به سازمان درآمدها
و گمرکات سلطنتی )) Her Majestic's Revenue & Customs (HMRC ( داده شده
است تا با توسل به آن ها به اعمال نظارت، ضمانت اجرا و تضمین هایی خاص در جهت
مطالعات حقوق تطبیقی،
دورة 4، شمارة 2،
پاییز و زمستان 1392 ،
صفحات 19 تا 35
* نویسنده مسئول [e-mail]
20 مطالعات حقوق تطبیقی دوره 4، شمارۀ 2، پاییز و زمستان 1392
وصول مالیات بپردازند. در این پژوهش اقتدار این دو نهاد که از آن ها به دستگاه مالیاتی
تعبیر می شود، مورد بررسی و تطبیق قرار خواهد گرفت. دلیل انتخاب نظام مالیاتی
انگلستان برای بررسی و تطبیق با نظام مالیاتی کشورمان نیز روشن است. کسانی که
با تاریخ انگلستان آشنایی داشته باشند، به خوبی می دانند که موضوع وضع مالیات ها
مهم ترین نقش را در تحول سیاسی و اجتماعی این کشور داشته است. قسمت عمدۀ
تاریخ این کشور به مبارزه میان پادشاه و مجلس آن کشور برای تصویب مالیات ها و
نظارت در مخارج عمومی مربوط می شود. در نتیجه همین مبارز ه های مردمی بود که
برای اولین بار یکی از مهم ترین اصول حقوق اساسی ملت ها که اصل قانونی بودن
مالیات هاست، در کشور انگلستان تثبیت شد )پیرنیا، 1344 ، ص 27 ( و روزبه روز بر
توسعۀ امر مالیات در این کشور افزوده گشت و الگوبرداری از این نظام به مرور گسترش
یافت؛ به طوری که می توان گفت حقوق مالیاتی حدود 60 کشور جهان برگرفته از نظام
حقوق مالیاتی انگلستان است ) .)Thuronyi, 1998, p. xxiv
سؤالی که در این پژوهش در صدد پاس خگویی به آن خواهیم بود، این است که سازمان
مالیاتی در جمهوری اسلامی ایران و سازمان درآمد و گمرکات سلطنتی انگلستان در ارتباط
با زمان و نحوۀ وصول مالیات از چه اختیارها و اقتداری بهره خواهند برد و محدودۀ اعمال
این اقتدارها نیز تا چه حدی خواهد بود؟ همچنین فرضی های که در این پژوهش درابتدا قابل
تصور است، این است که دستگاه مالیاتی م یبایست مالیات را در کوتا هترین زمان و به فوریت
دریافت دارد و وصول مالیات نیز باید به ساد هترین شیوه و به صورت نقدی انجام پذیرد.
از لحاظ پیشینۀ پژوهش نیز در این زمینه ولی رستمی در مقالۀ خویش با عنوان
اقتدارات و اختیارات دستگاه مالیاتی در حقوق مالیاتی ایران و محمد صادق مجیبی فر در
کتابی با عنوان حقوق و تکالیف متقابل مؤدیان و دستگاههای مالیاتی ایران، به طور کلی
به اختیارات دستگاه مالیاتی و تکالیف مؤدیان در ایران توجه نموده اند. اما آنچه بیش از
همه کمبود آن در پژوهش های انجام گرفته در کشورمان ملموس و مشهود است، وجود
هرگونه پژوهش تطبیقی در زمینۀ مورد بحث می باشد؛ چنان که نگارندگان با وجود
تلاش زیاد در جستجوی یافتن چنین منبعی به نتیجۀ مطلوب دست نیافته اند. به همین
دلیل رجوع به منابع رسمی از جمله قوانین و مقررات انگلستان و دسترسی به پایگاه
اینترنتی سازمان درآمد و گمرکات سلطنتی این کشور و گاهی حتی برقراری مکاتبات
الکترونیکی با آن ها ضروری می نمود. امید است این پژوهش راه را برای مطالعات بعدی
در این زمینه هموارتر سازد و شاهد بررسی های تطبیقی بیشتری در مباحث مختلف
مالیاتی باشیم تا به این وسیله نقاط قوت و ضعف نظام مالیاتی کشورمان کشف و
اقدامات مؤثری برای بهبود کاستی ها برداشته شود.
سازماندهی پژوهش نیز از این قرار است که طی دو بخش، اقتدار دستگاه مالیاتی ایران و
انگلستان دربارۀ زمان وصول )شامل وصول فوری، تقسیط مبلغ مالیات، پرداخت عل یالحساب و
پیش پرداخت مالیاتی( و شیوۀ وصول )شامل غیرقابل تهاتر شدن بدهی مالیاتی، الزام به وصول
نقدی مالیات و الزام مؤدی در رساندن مبلغ مالیات به حساب خزانه( مورد توجه قرار گرفته است