تحقیق سقط جنین و مجازات آن

فهرست تحلیلی مطالب
عنوان صفحه
مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................. ................................ ................................ ۳
فصل اول:کلیات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... ................................ ................................ ۷
گفتار اول تعریف . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ................................ ................................ ۸
گفتار دوم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................... ................................ ................................ ۱۰
نظریههای موجود حول جواز یا منع سقط جنین _ حقوق ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................... ۱۰
نظریههای موجود حول جواز و منع سقط جنین _ حقوق غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................... ۱۴
گفتار سوم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ ................................ ................................ ۱۷
ارکان تشکیلدهنده جرم در ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................. ................................ ۱۷
ارکان تشکیلدهنده جرم در غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................. ................................ ۱۹
فصل دوم : مجازات سقط جنین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................. ................................ ۲۱
گفتار اول: مجازات سقط در ایران)مبحث دیات( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. ................................ ۲۲
مجازات سقط در ایران)مبحث تعزیرات( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ ................................ ۲۶
گفتار دوم :مجازات سقط جنین در غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................... ................................ ۳۰
الف( حقوق آمریکا . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. ................................ ................................ ۳۰
ب( حقوق انگلیس . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............. ................................ ................................ ۳۲
فصل سوم :موارد تجویزسقط جنین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................... ................................ ۳۳
2
گفتار اول: الف( موارد تجویز سقط جنین در ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ................................ ۳۴
گفتار اول: ب ( موارد تجویز سقط جنین در غرب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ ................................ ۳۹
گفتار دوم : مصادیق مواد مذکور و مصداق قاعده نفی عسر و حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ ۴۲
قاعده نفی عسر و حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ ................................ ................................ ۴۳
مدارک و مبانی قاعده نفی حرج از آیات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... ................................ ۴۳
روایات دال بر قاعده نفی حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................... ................................ ۴۸
معنا و منظور از عسر و حرج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... ................................ ................................ ۵۳
مفاد قاعده نفی عسر و حرج و مقصود از آن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................. ................................ ۵۴
تعارض قاعده نفی حرج باقاعده لاضرر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................... ................................ ۵۵
قلمرو قاعده نفی حرج وتعارض آن باسایر عمومات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... ................................ ۵۷
مشکلات ناشی از حمل و عدم سقط جنین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................. ................................ ۵۹
نتیجه و جمعبندی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............. ................................ ................................ ۶۳
ضمیمه 1 .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ۶۵
منابع و مآخذ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... ................................ ................................ ۷۳
3
مقدمه
بسمالله الرحمن الرحیم: و لقد خلقنا الانسان من سللةٍ من طین ثم عللنن ن ة ف
ثم خلقنا الن ن علقن فخلقنا الللقن مض ة فخلقنا المض ة عظما فکسانا » قرار مکین
اللظم لحما ثم انشانن خلقاً أخر فتبارک الله احسن الخالقین )ساره مبارکن مامنان آیات
12 _ 14 )
ملمالاً تصمیمگیری بن داشتن یا نداشتن فرزند برای زوعین، م بایست قب از انلقاد
ن ن و حاملگ صارت گیرد و زوعین باید با انتخاب روش مناسب و با مشارت و نظر
پزشک متخصص راه علاگیری از بچندار شدن را انتخاب کنند، چرا کن اگر بلد از انلقاد
ن ن و شروع حاملگ مبادرت بن سقط عنین نمایند عرم محساب و قاب متازات
خااهد شد.
سقط عنین از عملن ملضلات یا عرمهای است کن دارای سابقن دیریننای در تاری
بشریت است. در هر مکان و زمان کن اعتماع بشری باده است مسألن سقط عنین بن
عناان یک مسألن و عرم یا مرض و بیماری م رح باده است. با تاعن بن پووه های
دقیق انسانشناس بن نظر م رسد کن سقط عنین پدیدهای است عهان و حت غیر
ممکن است بتاان یک سیستم اعتماع فرض تصار نماد کن در آن هرگز زن وادار بن
سقط عنین نشده باشد همیشن زنان وعاد داشتناند کن عل رغم می خاد حاملن
شدهاند و در فرهنگهای مختلف طرق مت اوت برای ح این ملما اتخاد گردیده
است. 1
سقط عنین یک از مسائ مارد ابتلاء در عاملن کنان است کن امروزه بن دلای
گاناگان با فراوان آن مااعن هستیم، اگر چن دولتها بن لحان انباه عملیت و رشد
1 ر. ک؛ محمود عباسی حقوق پزشکی ج - 3 ص 17
4
شلار فرزند کمتر زندگ « فزاینده آن و از سای دیگر کمباد امکانات زندگ م لاب
را ترویج م کنند، با این حال برخ از آنان بن لحان در نظر داشتن ارزشهای » بهتر
انسان ، دامنن شلار یاد شده را بن قب از وعاد یافتن انسان محدود کردهاند و با تحقق
نخستین مراح وعاد او نن تنها شلار مزبار را مردود دانستن، بلکن با وض قاانین و
مقررات هر ناع ستم بن عنین را عرم م شمارند.
مسألن سقط عنین در حد وسی و گسترده از عملن مسائل است کن محصال تحالات
علم ، اعتماع ، فرهنگ ، اقتصادی و سیاس است. و ارتباا تنگاتنگ با ان تار
عملیت محدودیت مناب حقاق بشر، حقاق و آزادی زنان، مناف دولتها و مصالح عاملن
بشری دارد.
واقلیت این است کن سقط عنین، از ادوار گذشتن تا کنان در همن عاام بشری بن
دلای یا بهاننهای مختلف آشکار و نهان، تاسط مادر، والدین، پزشکان و اشخا فاقد
صلاحیت بن صارت عنای )عمدی( ضربنای)شبن عمد و خ ای مح ( و درمان )
قانان (، انتام گرفتن است و همیشن وعدان فردی و عمل در مقاب بسیاری از سقط
عنینها آزرده خاطر شده آنرا عنایت بن بشریت و تتاوز بن حق حیات دانستناند یا
همااره این سئاال م رح باده کن آیا سقط عنین م لقاً ممناع باده است یا م لقاً عایز
و مشروع؟
1 در فرض دیگر کن اگر عنین سقط نشاد عان مادر در خ ر قرار م گیرد بن نحای -
کن احتمال و بیم مرگ مادر وعاد دارد آیا نم تاان با تاعن بن مشکلات کن با مرگ
مادر برای فرزندان و از هم پاشیدن خانااده بن وعاد م آید سقط عنین را تتایز کرد؟
2 _ در ماردی کن شخص بن خاطر راب ن نامشروع خصاصاً در مسألن تتاوز بن عنف و
یا بن سبب زنای با محارم چن بن صارت تراض و چن بن عنف حاملن شده است کن
5
ممکن است منتر بن بروز عاارض روان برای مادر شاد، و از طرف دیگر مسألن بارداری
از طریق زنا، کن یک از ملضلات اعتماع عاملن اسلام م باشد، و چارهای عز سقط
عنین برای ح ظ آبرو و حیثیت خاناادگ کن بن خاطر زنای با محارم بن مخاطره افتاده
است وعاد ندارد. و این لکن ننگ تا پایان عمر طرفین مخصاصاً مادر بر پیشان آنان
نق م بندد آیا اقدام بن سقط در این ماارد عرم و ممناع است؟ و آیا نباید برای این
فضین کن روز بروز در حال افزای است فکر ملقال نماد؟
در راب ن با مسألن سقط عنین در کتب دیات، حدود و لااحق فقهاء با استناد بن مناب

عنوان : احکام وضعی ارث جنین ناشی از تلقیح مصنوعی در رابطه با توارث

فهرست تحلیلی مطالب
عنوان صفحه
چکیده . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................ ................................ ................................ 8
مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................. ................................ ................................ 9
» فصل اول «
تعاریف و کلیات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................. ................................ ................................ 10
نسب از نظر اصطلاح حقوقی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ................................ ................................ 11
» فصل دوم «
تاریخچه تلقیح مصنوعی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...... ................................ ................................ 13
» فصل سوم «
تلقیح مصنوعی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ................................ ................................ 16
مبحث اول تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ................ ................................ 16
گفتار نخست جواز یا حرمت تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .............................. 16
گفتار دوم آثار مالی و غیر مالی نسب ناشی از تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر . . . . . . . . - ........ 19
بند اول آثار مالی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .............. ................................ ................................ 19
الف( توارث . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................... ................................ ................................ 19
ب( نفقه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................... ................................ ................................ 20
ج( سایر روابط مالی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... ................................ ................................ 20
بند دوم آثار غیر مالی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .......... ................................ ................................ 21
الف( حرمت نکاح . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... ................................ ................................ 21
ب( حضانت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................. ................................ ................................ 21
ج( تربیت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................... ................................ ................................ 21
د( ولایت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................... ................................ ................................ 22
مبحث دوم تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ................ ................................ 22
گفتار نخست وضع حقوقی فقهی ) جواز یا حرمت( تلقیح مصنوعی - -
با اسپرم بیگانه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................... ................................ ................................ 23
گفتار دوم دلایل مخالفان و موافقان این روش . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .............. ................................ 23
گفتار سوم نسب ناشی از لقاح مصنوعی با اسپرم بیگانه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .. ................................ 26
بند اول نسب ناشی از لقاح به شبهه با اسپرم اجنبی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ...... ................................ 26
بند دوم نسب طفل ناشی از لقاح عمدی با اسپرم غیر شوهر )اجنبی( . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .................. 27
الف( رابطه طفل با زوج ) شوهر زن( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................... ................................ 31
ب( رابطه طفل با زوجه ) مادر( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............................. ................................ 32
ج( رابطه طفل با صاحب آب ) مردی که اسپرم متعلق به اوست( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................... 32
» فصل چهارم «
مادر جانشین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... ................................ ................................ 33
مبحث اول قرار داد مادر جانشین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ............................ ................................ 33
گفتار اول تعریف قرارداد مادر جانشین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ....................... ................................ 33
گفتار دوم نظرات مخالفان وموافقان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ......................... ................................ 33
مبحث دوم وضعیت فقهی حالت مادر جانشین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ........... ................................ 34
گفتار اول لقاح داخل رحمی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ............................... ................................ 34
بند اول حالت جانشین در بارداری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .......................... ................................ 34
بند دوم حالت جانشینی با باروری مصنوعی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .............. ................................ 35
گفتار دوم لقاح خارجی رحمی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ............................ ................................ 35
بند اول فراهم کردن زمینه لقاح بین اسپرم و تخمک در آزمایشگاه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ........................ 35
الف( حالت جانشینی در بارداری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................... ................................ 35
ب( حالت جانشینی با باروری مصنوعی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................. ................................ 36
بند دوم انتقال جنین تشکیل شده به رحم مادر جانشین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - . ................................ 36
مبحث سوم نسب در حالت مادر جانشین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ................... ................................ 37
مبحث چهارم مادر کیست . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ..... ................................ ................................ 38
گفتار اول حالت جانشینی در بارداری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ...................... ................................ 38
گفتار دوم حالت جانشینی با باروری مصنوعی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ........... ................................ 38
مبحث پنجم آثار نسب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ......... ................................ ................................ 39
گفتار اول حرمت نکاح . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ........ ................................ ................................ 39
گفتار دوم حضانت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ............. ................................ ................................ 40
گفتار سوم ولایت قهری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ....... ................................ ................................ 40
گفتار چهارم الزام به انفاق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .... ................................ ................................ 41
بند اول انفاق بین کودک و صاحب اسپرم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ................... ................................ 41
بند دوم انفاق بین کودک و صاحب تخمک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ................. ................................ 41
بند سوم انفاق بین کودک و صاحب رحم اجاره ای . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ....... ................................ 41
گفتار پنجم توارث . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - .............. ................................ ................................ 42
بند اول توارث بین صاحب اسپرم وکودک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ................... ................................ 42
بند دوم توارث بین طفل و صاحب تخمک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - ................. ................................ 42
نتیجه گیری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................... ................................ ................................ 43
فهرست منابع . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... ................................ ................................ 46
8
چکیده
مواردی پیش می آید که در آن زوجین نمی توانند به طور

احکام وضعی ارث جنین ناشی از تلقیح مصنوعی در رابطه با توارث

بررسی احکام فقهی و حقوقی اسقاط جنین 56ص word

بررسی احکام سقط جنین یا سقط حمل

مقدمه
سقط جنین یا سقط حمل یکی از جرائمی است که جوامع پیوسته با آن درگیر بوده اند و راه یابی برای مقابله با آن از جمله مسائل و مشکلات جوامع بشری بوده و از دیرباز نیز مقررات خاصی برای جلوگیری از وقوع این پدیده و تعقیب و مجازات مرتکبان آن تدوین شده است . نکته قابل ذکر آن است که قوانین و مقررات و همچنین در کتب و آثار صاحبنظران کیفری ، راجع به مفهوم و معنی این جرم و مجازات آن اتفاق نظر دیده نمی شود .
منشا اختلاف نظر بیشتر تفسیر هدف و سیاست کیفری قانونگذار در وضع آن دسته از مقررات کیفری است که در جهت حمایت از تکامل دوران عادی حاملگی مادر تدوین شده است 1 . علاوه بر این بین مفهوم لغوی و پزشکی و عرفی این پدیده تفاوتهائی موجود است که موجت گسترش دهمنه این اختلاف می باشد .
در حقوق ایران تدوین کنندگان قانون مجازات عمومی سابق در بحث مربوط به " قتل و ضرب و جرح عمدی " مقررات حاکم بر این پدیده را در مواد 180 تا 184 بدون توجه به منابع فقهی و موازین اسلامی آن آورده اند و در تدوین آن تحت تاثیر قانون جزای فرانسه بوده و بدون اشاره به تعریف این پدیده ، از استعمال سقط ( جنین ) خودداری کرده و در همه جا اصطلاح " سقط حمل عمدی " را بکار برده اند . همچنین برای مراحل حیات جنینی مجازاتهای متفاوت قائل نشده اند لکن در عمل ، دیوان عالی کشور ، بیشتر تحت تاثیر منافع فقهی بوده و براساس موازین اسلامی آرا خود را صادر کرده است . 2
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، ضوابط قانونی حاکم ، بر سقط جنین حمل ، براساس موازین اسلامی مورد تجدید نظر قرار گرفت و در نتیجه تغییرات عمدهای در ضوابط ایجاد گردید .
تدوین کنندگان قانون مجازات اسلامی ، به پیروی از شیوه فقها و صاحبنظران اسلامی ،که در کتب و آثار خود احکام مربوط به این مسئله را در مبحث " دیات " مورد بحث قرار داده اند ، مقررات مربوط به این امر را در مواد 194 الی 200 قانون دیات و نیز در مواد 90 و 91 قانون تعزیرات تنظیم کرده و برخلاف گذشته سقط جنین را از همان مراحل اولیه استقرار نطفه قابل مجازات دانسته اند .
نهایت آنکه در هر یک از مراحل دوران طبیعی بارداری ،تا قبل از حلول روح در جنین ، میزان دیه را بطور متفاوت بیان کرده و برای پایان دوران حیات جنینی و زمان حلول روح در جنین که مربوط به ماههای آخر بارداری است در مورد کسی که موجبات سقط جنین زن حامل را فراهم نماید ، مجازات حبس از سه ماه تا شش ماه را پیش بینی کرده اند و اگر مرتکب جرم طبیب یا قابله باشد و عالما در اسقاط جنین مباشرت نماید و یا اینکه زن حامل را به وسائل اسقاط جنین راهنمائی کند بر حسب مورد مجازات قصاص یا حبس از سه ماه تا شش سال را پیش بینی نموده اند . نظر به اهمیت این تغییرات ، مقاله حاضر بررسی مقدماتی و تبیین عناصر و شرائط اختصاصی و فنی پدیده سقط جنین را وجهه همت قرار می دهد .
مبحث اول
تعریف سقط جنین یا سقط حمل و ضابطه تشخیص آن
1
تعریف سقط جنین یا سقط حمل
گفتیم که حقوق دانان کیفری راجع به تعریف این پدیده اتفاق نظر ندارند ، بعضی از مولفان خارجی مانند " گارو " سقط جنین را عبارت از اخراج عمدی و قبل از موعد حمل می دانند و بر عکس " گارسون " یکی دیگر از حقوقدانان فرانسوی ، سقط جنین را به منقطع ساختن دوران طبیعی بارداری تعریف می نماید و دکتر پادپا با توجه به مواد قانون مجازات سابق ایران ، سقط جنین را جرم عمدی دانسته و در تعریف آن نوشته است : سقط جنین عبارت است از اخراج حمل قبل از موعد طبیعی زایمان به نحوی که زنده یا قابل زیستن نباشد .3
بدیهی است که در حال حاضر هیچ یک از این تعاریف به تنهائی نمی تواند بازگو کننده هدف و تعریف مورد نظر قانون گذار اسلامی باشد . اما قانون گذار کنونی نیز در مواد قانونی مربوط ،این جرم را تعریف نکرده ، بلکه در هر مورد تنها به ذکر موضوع و مجازات آن اکتفا نموده است . در موادی از قانون دیات و نیز ماده 91 قانون تعزیرات ، حمایت از جنین مورد توجه قانون گذار قرار گرفته و در 

تحقیق سقط جنین و مجازات آن.