این کتاب علاوه بر مقدمه مترجم و نویسنده بر چاپ فرانسه کتاب و سرآغاز موضوع، شامل سه فصل است. در فصل نخست، مارکوزه موضوع «جامعه تکساحتی» را ذیل مباحثی چون نظارت نوظهور؛ جهان محدود سیاست؛ پیروزی وجدان تیرهبخت؛ و اندیشه بسته نقد میکند. او در فصل دوم ذیل عنوان «تفکر تکساحتی» به مباحثی چون اندیشه منفی، ناکامی منطق تضاذ؛ از منفی تا مثبت؛ و پیروزی اندیشه مثبت: فلسفه تکساحتی میپردازد. واپسین فصل نیز با عنوان «دگرگونیهای تاریخی» شامل موضوعاتی چون فلسفه و درگیری تاریخی؛ جامعهای بر آزادی؛ و استنتاج است.
قرآن انسان شناسی را از مراحل نخستین آن که خلقت از خاک و گل خشک شده از لجن سیاه و بدبو است آغاز می کند «و لقد خلقنا الانسان من صلصلٍ من حما مسنون».
همانا انسانی را از گل و لای خشکیده ی تغییر یافته بیافریدیم.
بنابرین قرآن مبدأ تکوّن و شکل گیری انسان را از خاک می داند. (علی مومنی، کمال انسنا و انسان کامل، قم، 1387، ص 22)
مناسب ترین تعریف انسان در حدّ معرفت متعارف ما تعریف ذیل است: «انسان موجودی است مختار و آزاد که در فطرت او استعداد رسیدن به کمال و جمال مطلق الهی به ودیعه نهاده شده است که اگر صحیح حرکت کند مظهر اتمّ صفات جلال و جمال الهی خواهد شد و به کمال واقعی که فنای افعالی، صفاتی و ذاتی است، خواهد رسید و اگر راه /// و ضلالت را برگزید به شقاوت ابدی دچار خواهد شد. این تعریف شامل انسان است و دیگر موجودات عالم را شامل نمی شود. (علی مومنی، کمال انسنا و انسان کامل، قم، 1387، ص 37)